ຄຳຂວັນຂອງຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕຕາມທິດສີຂຽວຂອງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ, ດັ່ງທີ່ວ່າ “ເພື່ອບັນລຸການຂະຫຍາຍຕົວທາງເສດຖະກິດທີ່ມີປະສິດທິພາບ, ສະອາດ, ກວ້າງຂວາງ, ກວມລວມ, ທ່ຽງທຳ ແລະ ຄົງທົນຕໍ່ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ຄວາມຜັນແປຂອງສະພາບເສດຖະກິດໂລກ”, ເຊິ່ງເນັ້ນໜັກເຖິງການເຕີບໂຕທີ່ສະອາດ ແລະ ຄົງທົນຕໍ່ກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດນັ້ນ ແມ່ນມີຄວາມໝາຍສຳຄັນຫຼາຍຂຶ້ນກວ່າທີ່ຜ່ານມາ ເມື່ອປະເຊີນໜ້າກັບວິກິດການໂລກຫຼາຍບັນຫາລວມກັນ ແລະ ເກີດຂຶ້ນຕໍ່ເນື່ອງເຊັ່ນ ການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ການສູນເສຍຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊີວະນາໆພັນ ແລະ ມົນລະພິດ - ກໍຄືສາມບັນຫາວິກິດການໃຫຍ່ດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ. ດັ່ງທີ່ທ່ານ ເລຂາທິການໃຫຍ່ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ, ທ່ານ ແອັນໂຕນິໂອ ກູເຕີເຣັສ ໄດ້ກ່າວວ່າ “ວິກິດການດ້ານດິນຟ້າອາກາດຖືເປັນບັນຫາສຳຄັນໃນຍຸກຂອງເຮົາ”, ຫຼືເວົ້າໃນຄວາມໝາຍກວ້າງກໍຄື “ມະນຸດຊາດແມ່ນກຳລັງເຮັດສົງຄາມກັບທຳມະຊາດ” ເຊິ່ງໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງອັນຮີບດ່ວນ ແລະ ທົ່ວເຖິງ ທາງດ້ານພຶດຕິກຳທີ່ຕິດພັນກັບສິ່ງແວດລ້ອມ. ກອງປະຊຸມບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືສົນທິສັນຍາ ວ່າດ້ວຍການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ຄັ້ງທີ 27 (COP27) ທີ່ໄດ້ເປີດພິທີຢ່າງເປັນທາງການໃນວັນ ອາທິດ ທີ 6 ພະຈິກທີ່ຜ່ານມາ, ທີ່ເມືອງ Sharm el Sheikh, ປະເທດເອຢິບ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ພວກເຮົາມີໂອກາດໄດ້ມາທົບທວນຕໍ່ກັບສິ່ງທ້າທາຍທີ່ກົດໜ່ວງນີ້. ກອງປະຊຸມ COP ຄັ້ງທີ 27 ໄດ້ຈັດຂຶ້ນວັນທີ 6-18 ພະຈິກ 2022 - ດ້ວຍຈຸດປະສົງໃນການສືບຕໍ່ຄວາມພະຍາຍາມໃນທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ວາງແຜນໃນອະນາຄົດ ເພື່ອຈັດການກັບສິ່ງທ້າທາຍລະດັບໂລກຈາກການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ. ໄພນາບຂູ່ຕໍ່ກັບການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ທັງໃນທົ່ວໂລກ ແລະ ໃນ ສປປ ລາວ ປັດຈຸບັນນີ້, ສາມບັນຫາວິກິດການໃຫຍ່ດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ ຖືເປັນອຸປະສັກອັນໃຫຍ່ຫຼວງຢ່າງໜຶ່ງ ໃນການບັນລຸເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ (SDGs), ທີ່ຮອງຮັບເອົາໂດຍບັນດາຜູ້ນຳໂລກໃນປີ 2015. ຜົນທີ່ມາຈາກການປ່ອຍອາຍທາດເຮືອນແກ້ວຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຈາກກິດຈະກຳຂອງມະນຸດ ໄດ້ນຳໄປສູ່ພາວະໂລກຮ້ອນທີ່ສູງຂຶ້ນເຖິງ 1.1°C ເມື່ອທຽບກັບລະດັບທີ່ຢູ່ໃນຊ່ວງກ່ອນໜ້າຍຸກອຸດສາຫະກຳ. ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດໄດ້ພາໃຫ້ເກີດປະກົດການທາງດິນຟ້າອາກາດທີ່ຮຸນແຮງ ທີ່ເກີດຂຶ້ນຖີ່ຂຶ້ນ ແລະ ຮຸນແຮງຂຶ້ນເລື່ອຍໆ ເຊິ່ງເປັນໄພນາບຂູ່ທີ່ຈະພາໃຫ້ສູນເສຍໝາກຜົນທີ່ຄວນໄດ້ຮັບຈາກການພັດທະນາທີ່ຍາກລຳບາກນີ້. ໃນປີ 2020, ປະກົດການທາງດ້ານດິນຟ້າອາກາດ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຄົນຈຳນວນ 30 ລ້ານຄົນຕ້ອງໄດ້ໜີອອກຈາກທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງຕົນ. ນອກນັ້ນ, ມັນຍັງສົ່ງຜົນກະທົບທີ່ຮຸນແຮງກໍ່ສຸຂະພາບຊີວິດຂອງມວນມະນຸດ - ໃນໄລຍະປີ 2030 ແລະ 2050, ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດຄາດວ່າຈະເປັນສາເຫດໃຫ້ມີອັດຕາການເສຍຊີວິດເພີ່ມຂຶ້ນເປັນ 250 000 ຄົນຕໍ່ປີ ຈາກ ໂຣກການຂາດສານອາຫານ, ພະຍາດມາຣາເລຍ, ຖອກທ້ອງ ແລະ ພາວະຕຶງຄຽດຈາກຄວາມຮ້ອນ. ຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊີວະນາໆພັນ ແລະ ຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ດີຂອງປະຊາຊົນ ແມ່ນມີຄວາມກ່ຽວພັນທີ່ຕັດແຍກອອກຈາກກັນບໍ່ໄດ້ກໍຄື: ຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊີວະນາໆພັນນັ້ນ ເປັນພື້ນຖານໃນການຊ່ວຍລະບົບນິເວດທີ່ສຳຄັນ ເຊິ່ງເປັນສິ່ງທີ່ພວກເຮົາໄດ້ເພິ່ງພາໝົດທຸກຢ່າງ ນັບຕັ້ງແຕ່ອາຫານຈົນໄປເຖິງນ້ຳສະອາດ, ຢາຮັກສາພະຍາດ ແລະ ການສະໜອງທາງດ້ານວັດຖຸດິບຕ່າງໆທີ່ນຳໃຊ້ເຂົ້າໃນບັນດາກິດຈະກຳທາງເສດຖະກິດ. ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຄວາມຕ້ອງການທາງດ້ານຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດທີ່ບໍ່ສິ້ນສຸດຂອງພວກເຮົາ ແມ່ນກຳລັງທຳລາຍລະບົບນິເວດ ແລະ ເລັ່ງອັດຕາການສູນພັນຂອງສິ່ງທີ່່ມີຊີວິດສູງຂຶ້ນ, ເຊິ່ງເປັນການທຳລາຍຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊີວະນາໆພັນ ແລະ ອະນາຄົດຂອງທຳມະຊາດທີ່ເຄີຍສາມາດໃຫ້ສິ່ງຕ່າງໆແກ່ໂລກ. ພືດພັນ ແລະ ສັດປະມານ 1 ລ້ານ ຈາກ 8 ລ້ານຊະນິດໃນໂລກກຳລັງປະເຊີນກັບຄວາມສ່ຽງຈາກການສູນພັນ. ມະນຸດເຮົາກຳລັງລົ້ມເຫຼວ ໃນການລົງມືເຄື່ອນໄຫວ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນມົນລະພິດທາງອາກາດ ແລະ ທາງນ້ຳ, ການຈັດການກັບສານເຄມີຢ່າງປອດໄພ ແລະ ການຫຼຸດຜ່ອນ ແລະ ຈັດການຂີ້ເຫຍື້ອ. ຍ້ອນຜົນພວງດັ່ງກ່າວ, ມົນລະພິດຈຶ່ງພາໃຫ້ມີອັດຕາການເສຍຊີວິດກ່ອນໄວອັນຄວນ ຈຳນວນ 9 ລ້ານຄົນ ໃນແຕ່ລະປີ. ເຊິ່ງແນ່ນອນແລ້ວ, ຫຼາຍໆປະເທດກຳລັງພັດທະນາ, ລວມທັງ ສປປ ລາວ ບໍ່ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາຜູ້ປະກອບສ່ວນໃຫຍ່ ທີ່ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການແກ້ໄຂວິກິດການດັ່ງກ່າວ. ແຕ່ອັດຕາການປ່ອຍອາຍທາດເຮືອນແກ້ວຂອງ ສປປ ລາວ ແມ່ນເປັນພຽງສ່ວນເລັກນ້ອຍເມື່ອທຽບກັບບັນດາປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວ. ເຖິງແມ່ນວ່າຈະມີທ່າອ່ຽງທີ່ໜ້າກັງວົນກ່ຽວກັບ ອັດຕາການຕັດໄມ້ທຳລາຍປ່າ ປະມານ 1% ຕໍ່ປີກໍຕາມ, ແຕ່ສະພາບທຳມະຊາດປ່າໄມ້ຂອງປະເທດລາວຍັງກວ້າງໃຫຍ່ໄພສານ ແລະ ຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄຸ້ມຄອງທີ່ດີ ທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ແລະ ເຖິງແມ່ນວ່າ ມົນລະພິດຈະເປັນບັນຫາທີ່ໃຫຍ່ຂຶ້ນຢ່າງໄວວາ, ແຕ່ມັນຍັງມີຄວາມຮຸນແຮງໜ້ອຍກວ່າບັນດາປະເທດອື່ນໆ. ແຕ່ສາມບັນຫາວິກິດການໃຫຍ່ດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໂລກນັ້ນບໍ່ມີເຂດແດນ ແລະ ສປປ ລາວ ກໍຍັງບໍ່ມີສິ່ງຄຸ້ມກັນຈາກຜົນກະທົບຂອງພາວະສຸກເສີນລະດັບໂລກນີ້. ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດສົ່ງຜົນກະທົບກັບທຸກບັນດາປະເທດ: ສປປ ລາວ ຄາດວ່າຈະມີອຸນຫະພູມເພີ່ມຂຶ້ນ 2-3°C ພາຍໃນປີ 2050, ແລະ ພາຍຸລະດູຮ້ອນເຊັ່ນ ພາຍຸມູລານ ແລະ ໂນຣຸ ທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນເດືອນ ສິງຫາ ແລະ ກັນຍາທີ່ຜ່ານມາ ໄດ້ເນັ້ນໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມບອບບາງຂອງປະເທດຕໍ່ກັບບັນດາປະກົດການທາງດິນຟ້າອາກາດທີ່ຮຸນແຮງ. ວິກິດການທາງດ້ານອາຫານໃນປັດຈຸບັນກໍໄດ້ເຮັດໃຫ້ເຫັນສະພາບຕົວຈິງຂອງຄວາມໝັ້ນຄົງທາງອາຫານ. ການສູນເສຍຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊີວະນາໆພັນນັ້ນ - ເຊິ່ງເປັນໄພນາບຂູ່ຕໍ່ຜົນຜະລິດພືດພັນທົ່ວໂລກຕໍ່ປີ ທີ່ມີມູນຄ່າ 235 ຕື້ໂດລ້າສະຫະລັດ ແລະ 577 ຕື້ໂດລ້າສະຫະລັດ ອັນເປັນເຫດມາຈາກການຫຼຸດລົງຂອງກຸ່ມແມງໄມ້ປະສົມພັນເກສອນ - ຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງທາງອາຫານຮ້າຍແຮງຂຶ້ນຕື່ມໃນທຸກປະເທດ ລວມທັງ ສປປ ລາວ. ມົນລະພິດກໍເປັນບັນຫາຂ້າມເຂດແດນເຊັ່ນດຽວກັນ: ມົນລະພິດທາງອາກາດຂະຫຍາຍຂ້າມພົມແດນ ແລະ ມົນລະພິດທາງນ້ຳກໍໄຫຼລົງສູ່ບັນດາແມ່ນ້ຳຕ່າງໆ, ເຊິ່ງບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນ້ຳຂອງ ແລະ ສາຂາຕ່າງໆທີ່ມີຄວາມສຳຄັນຢູ່ໃນພາກພື້ນ. ພວກເຮົາທຸກຄົນຕ້ອງໄດ້ມີການເຄື່ອນໄຫວຈັດຕັ້ງປະຕິບັດເພື່ອປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ການຈັດການກັບສາມບັນຫາວິກິດການໃຫຍ່ດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໂລກນັ້ນ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການລົງມືເຄື່ອນໄຫວຈາກທຸກປະເທດ ແລະ ທຸກຄົນ. ສປປ ລາວ ກໍສຸມຄວາມພະຍາຍາຍາມຢ່າງຈິງຈັງຕໍ່ກັບບັນຫາດັ່ງກ່າວ. ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ຄັ້ງທີ 9 ສົກປີ 2021-2025 ປະກອບມີ ບັນດາເປົ້າໝາຍ ແລະ ບັນດາວຽກງານ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບໃນທຸກດ້ານຈາກວິການ: ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ການສູນເສຍຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊີວະນາໆພັນ ແລະ ມົນລະພິດ. ຄວາມສຳຄັນໃນການພິຈາລະນາກ່ຽວກັບສິ່ງແວດລ້ອມເຂົ້າໃນການພັດທະນາກໍໄດ້ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງ ແຜນຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕຕາມທິດສີຂຽວແຫ່ງຊາດ. ເພື່ອຮັບປະກັນໃນການຫັນໄປສູ່ການລົງມືປະຕິບັດ, ສປປ ລາວ ໄດ້ສ້າງຍຸດທະສາດການສະໜອງທຶນເຂົ້າໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ຄັ້ງທີ 9 ດ້ວຍ “ການເຕີບໂຕສີຂຽວ ແລະ ການເງິນເພື່ອປ້ອງກັນການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ” ຖືເປັນພາກສ່ວນບຸລິມະສິດ. ຢູ່ໃນເວທີສາກົນ, ສປປ ລາວ ກໍໄດ້ກຳນົດຂອບເຂດໃນລະດັບພາກພື້ນໂດຍການກາຍເປັນປະເທດທຳອິດໃນອາຊຽນ ທີ່ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາໃນການປ່ອຍທາດອາຍເຮືອນແກ້ວໃຫ້ເປັນສູນພາຍໃນປີ 2050 ທີ່ກອງປະຊຸມ Climate Ambitions Summit  ໃນເດືອນທັນວາ ປີ 2020. ຕາມດ້ວຍທີ່ກອງປະຊຸມ COP ຄັ້ງທີ 26, ສປປ ລາວ ໄດ້ປະກາດກຳນົດເປົ້າໝາຍສຳລັບປີ 2030 ເຊິ່ງປະກອບມີການຫຼຸດຜ່ອນທາດອາຍເຮືອນແກ້ວໃຫ້ໄດ້ 60%, ການເພີ່ມເນື້ອທີ່ປ່າ ປົກຄຸມເອົາ 70% ຂອງເນື້ອທີ່ດິນທັງໝົດ, ສົ່ງເສີມໃຫ້ມີການນຳໃຊ້ພະລັງງານທົດແທນ ແລະ ພະລັງງານສະອາດໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ໂດຍແບ່ງເປັນ ພາຫະນະໄຟຟ້າ 30% ແລະ ພາຫະນະທີ່ໃຊ້ນ້ຳມັນ 10%. ເຖິງແມ່ນວ່າຈະມີຄວາມພະຍາຍາມດັ່ງກ່າວ, ແຕ່ກໍຍັງມີຫຼາຍໆໂອກາດ ແລະ ຄວາມຈຳເປັນອັນຮີບດ່ວນທີ່ຕ້ອງໃຫ້ມີການດຳເນີນການທັນທີ. ຈົນເຖິງປັດຈຸບັນນີ້, ຍັງບໍ່ທັນມິີປະເທດໃດທີ່ດຳເນີນການເຄື່ອນໄຫວໄດ້ຫຼາຍພໍ. ຄວາມທົນທານທີ່ມີຈຳກັດຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ການປະເຊີນກັບໄພທຳມະຊາດໃນໄລຍະເວລາອັນໃກ້ນີ້ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການເສີມສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃນການປັບຕົວຕໍ່ກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ເພື່ອຫັນປ່ຽນຈາກວົງຈອນຂອງການບັນເທົາຈາກຜົນກະທົບ ໄປສູ່ການຫຼຸດຜ່ອນ, ກະກຽມຄວາມພ້ອມ ແລະ ປ້ອງກັນຜົນກະທົບຂອງໄພພິບັດທຳມະຊາດໃຫ້ໜ້ອຍລົງ. ແນວທາງການແກ້ໄຂບັນຫາໃນແບບການປັບຕົວຕາມລະບົບນິເວດທີ່ໄດ້ທົດລອງ ແລະ ທົດສອບຢູ່ບ່ອນອື່ນໆ ສາມາດນຳມາຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ ໄດ້ໂດຍຜ່ານການຮ່ວມມືໃຕ້-ໃຕ້ ແລະ ນຳມາເຊິ່ງຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນຈາກຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊີວະນາໆພັນ. ທີ່ກອງປະຊຸມ COP26 ໃນປີທີ່ຜ່ານມາ ທີ່ເມືອງ Glasgow, ໂດຍສອດຄ່ອງກັບວາລະເພື່ອການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ 2030 ແລະ ສົນທິສັນຍາປາຣີ, ລັດຖະບານ ໄດ້ຢ້ຳຄືນຄຳໝັ້ນສັນຍາໃນການປ່ອຍທາດອາຍເຮືອນແກ້ວໃຫ້ເປັນສູນພາຍໃນປີ 2050. ເພື່ອຮັບປະກັນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດທີ່ມີປະສິດທິພາບ, ລັດຖະບານໄດ້ເຮັດວຽກຮ່ວມກັບບັນດາສະຖາບັນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາ ເພື່ອຮ່ວມກັນພັດທະນາຂອບວຽກນະໂຍບາຍທີ່ເຂັ້ມແຂງເຊັ່ນ ຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ທີ່ໄດ້ຮັບການປັບປຸງຈົນເຖິງປີ 2030, Nationally Determined Contribution (2021), ແລະ ເພື່ອນຳເອົາການປັບຕົວ ແລະ ການຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບຈາກການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ເຂົ້າໃນແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ຄັ້ງທີ 9 (2021-2025). ນອກຈາກນັ້ນ, ບົດຄົ້ນຄວ້າຈາກອົງການ ສປຊ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ສປປ ລາວ ສາມາດກາຍເປັນປະເທດທີ່ມີທາດອາຍກາກບອນເປັນກາງພາຍໃນປີ 2040 ໂດຍການນຳໃຊ້ແນວທາງເສດຖະກິດໝູນວຽນ. ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ, ກອງປະຊຸມ COP27 ທີ່ປະເທດອີຢິບ - ເຊິ່ງໄດ້ໄຂຂຶ້ນຢ່າງເປັນທາງການ - ຈະຊ່ວຍໃຫ້ຄະນະຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມຈາກ ສປປ ລາວ ສາມາດມີສ່ວນຮ່ວມເຂົ້າໃນການປຶກສາຫາລືທີ່ສຳຄັນກ່ຽວກັບວຽກງານການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ຮ່ວມກັບບັນດາປະເທດອື່ນໆເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້ເຂົ້າເຖິງການສະໜອງທຶນເຂົ້າໃນການປ້ອງກັນການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ເພື່ອທີ່ຈະບັນລຸເປົ້າໝາຍຂອງປະເທດ ໃນການປ່ອຍທາດອາຍເຮືອນແກ້ວໃຫ້ເປັນສູນ. ນອກນັ້ນ, ມັນກໍຍັງເປັນເວລາທີ່ເໝາະສົມໃນການເລັ່ງລັດການຮອງຮັບເອົາ ແລະ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດນະໂຍບາຍທາງດ້ານການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ. ນອກເໜືອຈາກລັດຖະບານແລ້ວ, ການຈັດການກັບສາມບັນຫາວິກິດການໃຫຍ່ດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ ຍັງຕ້ອງການແນວທາງຮ່ວມກັນຈາກໃນທົ່ວສັງຄົມ, ເຊິ່ງກ່ຽວພັນກັບທຸກພາກສ່ວນລວມທັງ ເຈົ້າ ແລະ ພວກເຮົາທຸກຄົນ. ເພື່ອບັນລຸເປົ້າໝາຍການເຕີບສີຂຽວໃນທົ່ວປະເທດ, ການລົງທຶນຂອງພາກສ່ວນເອກະຊົນຈະຕ້ອງແນໃສ່ບັນດາເຕັກໂນໂລຊີທີ່ເປັນມິດຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ທີ່ເພີ່ມຫຼາຍຂຶ້ນຢ່າງວ່ອງໄວ ແລະ ມີຕົ້ນທຶນທີ່ຫຼຸດລົງ. ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ສາມາດເລັ່ງລັດໄດ້ໂດຍການແນໃສ່ສິ່ງກະຕຸ້ນທາງການເງິນໃຫ້ແກ່ພາກສ່ວນບຸລິມະສິດ. ການນຳໃຊ້ແນວທາງທີ່ຍຶດຖືຕາມຫຼັກສິດທິມະນຸດ ເຂົ້າໃນດຳເນີນການທາງດ້ານການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດນັ້ນ ສາມາດຊ່ວຍປັບປຸງໝາກຜົນໃຫ້ດີຂຶ້ນ ແລະ ພ້ອມທັງເສີມສ້າງຄວາມສາມາດໃຫ້ແກ່ກຸ່ມທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ແລະ ທຸກຄົນໄດ້. ຄົນລຸ້ນໃໝ່ຂອງ ສປປ ລາວ ກໍສາມາດມີບົດບາດສຳຄັນໃນການຈັດການກັບວິກິດການນີ້ໄດ້ເຊັ່ນດຽວກັນ. ພວກເຂົາສາມາດສະແດງຄວາມຄິດທີ່ສ້າງສັນ ແລະ ມີນະວັດຕະກຳ ເພື່ອຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ບັນຫາສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ແກ່ສັງຄົມໄດ້. ໄວໜຸ່ມທີ່ມີຄວາມໃສ່ໃຈສິ່ງແວດລ້ອມກໍສາມາດເປັນແບບຢ່າງໄດ້ - ໂດຍຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຜູ້ໃຫຍ່ຍົກສູງຄວາມພະຍາຍາມຂອງພວກເຂົາໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ - ແລະ ເຊິ່ງໄວໜຸ່ມເຫຼົ່ານີ້ກໍຈະກາຍເປັນຜູ້ມີອຳນາດໃນການຕັດສິນໃຈໃນອະນາຄົດ ເພື່ອລົງມືໃນການປ່ຽນແປງດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມທີ່ພວກເຮົາຕ້ອງການ. ສິ່ງນີ້ກໍເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງທຸກຄົນທີ່ຈະຮ່ວມກັນປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ກວ້າງຂວາງຂຶ້ນ. ແລະ ນອກເໜືອຈາກຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນແລ້ວ, ຄວາມຈຳເປັນອັນຮີບດ່ວນໃນການປົກປັກຮັກສາທຳມະຊາດແມ່ນຖືເປັນໂອກາດທີ່ພາໃຫ້ມີຄວາມສາມັກຄີໃນທົ່ວໂລກ. ແລະ ມັນກໍເປັນໂອກາດສຳລັບທຸກຄົນທີ່ຈະລົງມືເຮັດ ເພື່ອເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງຄວາມພະຍາຍາມໃນທົ່ວໂລກໃນການຮັກສາໂລກຂອງເຮົາ ແລະ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງໃນການນຳເອົາມະນຸດຊາດກ້າວໄປອີກກ້າວໜຶ່ງ ສູ່ດຳລົງຊີວິດຢ່າງສັນຕິ, ມີກຽດສັກສີ ແລະ ເທົ່າທຽມ ຢູ່ໃນໂລກທີ່ພວກເຮົາທັງໝົດອາໄສຢູ່. ບົດຄວາມສະບັບນີ້ ໄດ້ຂຽນຮ່ວມກັນໂດຍ ທ່ານ ນາງ ບຸນຄຳ ວໍຣະຈິດ, ລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ທ່ານ ນາງ ຊາຣາ ເຊກເກເນັສ, ຜູ້ປະສານງານອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ປະຈຳ ສປປ ລາວ.

ຫົວພັນ, ສປປ ລາວ (ມີນາ, 2022) – ຜູ້ປະສານງານອົງການ ສປຊ ປະຈຳ ສປປ ລາວ, ທ່ານນາງ ຊາຣາ ເຊເກນເນສ, ໄດ້ເດີນທາງໄປຢ້ຽມຢາມບັນດາຊຸມຊົນຜູ້ປູກກາເຟ ທີ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນໂດຍ ອົງການ ສປຊ ເພື່ອຕ້ານຢາເສບຕິດ ແລະ ອາຊະຍາກຳ (UNODC) ຢູ່ແຂວງຫົວພັນ. ໂຄງການດັ່ງກ່າວເນັ້ນໜັກໃສ່ ສະຫະກອນວັນໃໝ່, ທີ່ປະກອບມີຊາວກະສິກອນຈຳນວນ 383 ຄອບຄົວ, ຜູ້ທີ່ເຂົ້າຮ່ວມໂຄງການນີ້ ເພື່ອໃຫ້ສາມາດສົ່ງເສີມຜົນປະໂຫຍດຂອງຕົນເອງໄດ້ດີຂຶ້ນ ແລະ ປູກກາເຟໄດ້ຍືນຍົງກວ່າເກົ່າ. ນອກຈາກໄດ້ຊື່ນຊົມທິວທັດຂອງພູຜາປ່າໄມ້ອັນສວຍງາມຂອງແຂວງຫົວພັນແລ້ວ, ຜູ້ປະສານງານ ພ້ອມດ້ວຍຄະນະຍັງໄດ້ຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບຫຼາຍສິ່ງຫຼາຍຢ່າງນອກເໜືອຈາກກາເຟ ແລະ ໂຄງການຂອງ UNODC ທີ່ຫຼາຍຄົນອາດຄຶດບໍ່ເຖິງ. ການຕໍ່ຕ້ານການຜະລິດຝິ່ນ. ໃນວັນຈັນຕອນເຊົ້າ, ຜູ້ປະສານງານ ໄດ້ອອກເດີນທາງຮ່ວມກັບທີມງານຂອງ UNODC ເພື່ອຢ້ຽມຢາມບ້ານກະສິກຳຂອງ ສະຫະກອນວັນໃໝ່, ເຊິ່ງໃຊ້ເວລາຂັບລົດປະມານ 1 ຊົ່ວໂມງຈາກໂຕເມືອງຊຳເໜືອທີ່ສວຍງາມ. ຜູ້ຄຸ້ມຄອງໂຄງການຂອງ UNODC, ທ່ານ Erlend Audunson Falch, ໄດ້ອະທິບາຍວ່າຊາວກະສິກອນທ້ອງຖິ່ນໄດ້ເຮັດການປູກຝິ່ນໃນພາກພື້ນນີ້ມາເປັນເວລາຫຼາຍຊົ່ວອາຍຸຄົນແລ້ວ. ໜຶ່ງໃນຈຸດປະສົງຫຼັກຂອງໂຄງການ ແລະ ເປົ້າໝາຍຕົ້ນຕໍຂອງສະຫະກອນດັ່ງກ່າວແມ່ນການສົ່ງເສີມໃຫ້ມີການປູກກາເປັນພືດເສດຖະກິດທົດແທນ. ການປູກ, ການເກັບກ່ຽວ ແລະ ການແປຮູບກາເຟໃນທ້ອງຖິ່ນຈະຊ່ວຍໃຫ້ຊາວກະສິກອນມີລາຍຮັບທີ່ໝັ້ນຄົງ ແລະ ຍຸຕິທຳ. ໃນລະຫວ່າງການໂອ້ລົມລາຍລະອຽດກ່ຽວກັບລາຍຮັບຢູ່ນັ້ນ, ທ່ານ ໄຊພອນ, ໜຶ່ງໃນຊາວກະສິກອນທ້ອງຖິ່ນ, ໄດ້ອະທິບາຍຢ່າງພາກພູມໃຈວ່າພວກເຂົາ, ໃນຖານະສະມາຊິກຂອງ ສະຫະກອນວັນໃໝ່, ໄດ້ຮ່ວມກັນປູກກາເຟມາແລ້ວປະມານ 400 ເຮັກຕ້າ ແລະ ໄດ້ສົ່ງອອກເມັດກາເຟໄປແລ້ວເກືອບ 20 ໂຕນໃນປີ 2021 ໃຫ້ແກ່ ບໍລິສັດ Malongo ຂອງປະເທດຝຣັ່ງ. ການສະໜັບສະໜຸນແຮງງານທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ການສະໜອງວຽກເຮັດງານທຳທີ່ມີຄຸນນະພາບ. ຢູ່ພື້ນທີ່ປູກກາເຟຂອງໂຄງການ, ຜູ້ປະສານງານ ແລະ ຄະນະຢ້ຽມຢາມໄດ້ມີໂອກາດຮູ້ຈັກກັບນັກກະເສດວິທະຍາຂອງ UNODC, ທ່ານນາງ ສົມພອນ ສິນໄຊປັນຍາ, ຜູ້ທີ່ມີຄວາມສາມາດໃນການນຳພາຊາວກະສິກອນທ້ອງຖິ່ນກະກຽມການປູກ ແລະ ການເກັບກ່ຽວຜົນຜະລິດ, ດຳເນີນຂັ້ນຕອນການແປຮູບ ແລະ ປະຕິບັດເງື່ອນໄຂທີ່ດີທີ່ສຸດໃນການເກັບຮັກສາເມັດກາເຟ ເພື່ອໃຫ້ສາມາດຜະລິດເປັນສິນຄ້າທີ່ມີຄຸນນະພາບສູງສຸດ ແລະ ໃຫ້ຄົບເງື່ອນໄຂການຄ້າຂາຍແບບຍຸຕິທຳ. ທ່ານນາງ ສົມພອນ ຈົບການສຶກສາໃນສາຂາກະເສດສາດຈາກ ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດລາວ ທີ່ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໃນປີ 2016 ແລະ ໄດ້ເຂົ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມສະໜັບສະໜຸນໂຄງການນັບຕັ້ງແຕ່ນັ້ນເປັນຕົ້ນມາ. ຕາມການຊີ້ນຳດ້ານວິຊາການ ແລະ ວິຊາຊີບຂອງຜູ້ກ່ຽວ, ທີມງານຜະລິດກາເຟຂອງບ້ານ, ຫຼັງຈາກລ້າງ, ສັ່ງນຳໜັກ ແລະ ລົງທະບຽນຈຳນວນຜົນຜະລິດທີ່ໄດ້ຈາກທີ່ດິນປູກກາເຟໃນແຕ່ລະຕອນແລ້ວ, ຍັງໄດ້ມີການຄັດກອງເມັດກາເຟທີ່ເກັບກ່ຽວໄດ້ ໂດຍອີງຕາມບັນດາເງື່ອນໄຂດ້ານການຄັດກອງຄຸນນະພາບ, ທີ່ລວມມີການສຶກສາສີ, ຂະໜາດ, ແລະ ຄວາມໜາແໜ້ນຂອງແຕ່ລະເມັດກາເຟ ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ກາເຟມີຄຸນນະພາບ ແລະ ມາດຕະຖານສູງຕາມທີ່ຕະຫຼາດ ເອີຣົບ ກຳນົດ. ມາຮອດປັດຈຸບັນ, ພາຍຫຼັງໄລຍະເວລາ 5 ປີຂອງການປູກກາເຟ, ການບຳລຸງຮັກສາຕົ້ນກາເຟໃຫ້ເຕີບໃຫຍ່, ແລະ ການແປຮູບຂັ້ນຕົ້ນ ແລະ ຂັ້ນທີສອງແລ້ວ, ຄາດວ່າໃນຊ່ວງປີ 2021/22 ຈະສາມາດເກັບກ່ຽວເມັດກາເຟຂຽວ ເພື່ອສົ່ງອອກໄດ້ຫຼາຍວ່າ 40 ໂຕນ, ເຊິ່ງເພີ່ມຂຶ້ນເປັນສອງເທົ່າຈາກຈຳນວນທີ່ເກັບກ່ຽວໄດ້ໃນຊ່ວງປີ 2020/21. ສິ່ງນີ້ໄດ້ສົ່ງຜົນໂດຍກົງເຮັດໃຫ້ບັນດາຄອບຄົວຊາວກະສິກອນມີລາຍຮັບທີ່ສູງຂຶ້ນ ພ້ອມທັງຍັງສ້າງຄວາມເປັນໄປໄດ້ໃນການລົງທຶນເພີ່ມຕື່ມເຂົ້າໃນສະຫະກອນດັ່ງກ່າວ. ໃນປັດຈຸບັນ,ສະຫະກອນວັນໃໝ່ ປະກອບມີ 383 ຄອບຄົວຈາກ 12 ບ້ານໃນ 4 ເມືອງ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ພາກຕາເວັນອອກວຽງເໜືອຂອງແຂວງຫົວພັນ, ໄດ້ວ່າຈ້າງພະນັກງານ 5 ຄົນ ແລະ ຍັງມີແຜນທີ່ຈະຮັບພະນັກງານທີ່ມີຄວາມສາມາດຕື່ມອີກໃນອະນາຄົດ. ການອານຸລັກຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ. ໃນລະຫວ່າງການຢ້ຽມຢາມ, ທີມງານ ສປຊ ໄດ້ຮຽນຮູ້ວ່າການຜະລິດທິ່ເປັນມິດຕໍ່ທຳມະຊາດແມ່ນຈຸດປະສົງຫຼັກຂອງສະຫະກອນ. ຊາວກະສິກອນແມ່ນໄດ້ຮັບການຊີ້ນຳກ່ຽວກັບການກຳຈັດສັດຕູພືດ ແລະ ການເຮັດປຸ໋ຍແບບອິນຊີ, ແລະ ດຽວນີ້ແມ່ນພວມຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນປ່ຽນຜ່ານໄປສູ່ການຜະລິດກາເຟແບບອິນຊີຢ່າງເຕັມຮູບແບບ.  ສະຫະກອນດັ່ງກ່າວມີເຈົ້າໜ້າປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມຂອງຕົນເອງ ຜູ້ທີ່ມີໜ້າທີ່ສືບຕໍ່ປັບປຸງພິມຂຽວດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ແກ່ອົງການຈັດຕັ້ງໃນທົ່ວຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າ. ນອກຈາກນັ້ນ, ປູ໋ຍໝັກ ແລະ ເນື້ອກາເຟໄດ້ກາຍມາເປັນອົງປະກອບພື້ນຖານໃຫ້ ສະຫະກອນວັນໃໝ່ ໃນການເຮັດປຸ໋ຍຊີວະພາບ, ເຊິ່ງຖືກນຳໃຊ້ເພື່ອເລັ່ງການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງຕົ້ນກາເຟ; ຍັງມີການປູກພືດເສດຖະກິດອື່ນໆທີ່ມີຢູ່ໃນທ້ອງຖິ່ນ, ເຊັ່ນຕົ້ນໄມ້ໃຫ້ໝາກປະເພດຢືນຕົ້ນ ແລະ ລົ້້ມລຸກ, ແຊກໄປກັບຕົ້ນກາເຟ ເພື່ອສ້າງຄວາມອຸດົມສົມບູນເພີ່ມຕື່ມໃຫ້ກັບດິນ ແລະ ຊາວກະສິກອນຍັງໄດ້ຮັບປະກັນວ່າຈະບໍ່ມີສານເຄມີ ແລະ ສານພິດຈາກຢາປາບສັດຕູພືດຕົກຄ້າງໃນລະບົບນ້ຳຢ່າງແນ່ນອນ. ສະຫະກອນດັ່ງກ່າວ, ໃນປັດຈຸບັນ, ຍັງໄດ້ສະແຫວງຫາຊ່ອງທາງໃນການໄດ້ຮັບໃບຢັ້ງຢືນດ້ານການຜະລິດອິນຊີ ທີ່ຈະຊ່ວຍຍົກສູງສະຖານະໃຫ້ແກ່ຜົນຜະລິດຂອງຕົນ ເພື່ອໃຫ້ຕອບສະໜອງໄດ້ຕາມເງື່ອນໄຂຂອງຕະຫຼາດກາເຟລະດັບສູງຂອງ ເອີຣົບ. ການເສີມສ້າງຄວາມສາມັກຄີ ແລະ ການຍົກສູງບົດບາດໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງ. ຫຼັງຈາກຮຽນຮູ້ຫຼາກຫຼາຍມຸມກ່ຽວກັບການປູກກາເຟແລ້ວ, ຄະນະຢ້ຽມຢາມກໍ່ໄດ້ເດີນທາງກັບເມືອງຊຳເໜືອ ເພື່ອພົບປະກັບຄະນະບໍລິຫານງານຂອງ ສະຫະກອນວັນໃໝ່ ທີ່ຫ້ອງການປະຈຳທ້ອງຖິ່ນ. ຜູ້ບໍລິຫານ, ທ່ານ ຕີ ຢ້າງ, ໄດ້ອະທິບາຍກ່ຽວກັບການຂະຫຍາຍໂຕຂອງສະຫະກອນນັບຕັ້ງແຕ່ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນປີ 2019 ພ້ອມທັງແຜນການເສີມຂະຫຍາຍໃນອະນາຄົດ. ອົງປະກອບສຳຄັນຂອງໂຄງການນີ້ແມ່ນເພື່ອເສີມສ້າງຄວາມກົມກຽວກັນໃນຊຸມຊົນ ແລະ ຊຸກຍູ້ໃຫ້ເກີດການແບ່ງປັນຄວາມຮູ້. ໃນປັດຈຸບັນ, ເຖິງແມ່ນວ່າຈະມີພຽງແຕ່ 383 ຄອບຄົວ ທີ່ເປັນພາກສ່ວນຫຼັກຂອງສະຫະກອນ, ແຕ່ໃນລະຫວ່າງການຢ້ຽມຢາມນີ້ ກໍ່ໄດ້ມີການໂອ້ລົມກັບອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ເພື່ອຂະຫຍາຍພື້ນທີ່ປູກກາເຟອອກຕື່ມອີກ 400 ເຮັກຕ້າ, ເຊິ່ງຈະຊ່ວຍສ້າງຜົນປະໂຫຍດໃຫ້ແກ່ອີກ 400 ຄອບຄົວໃນເຂດບ້ານທີ່ຢູ່ຫ່າງໄກສອກຫຼີກຕື່ມອີກ. ນອກຈາກນັ້ນ,ວັນໃໝ່ ຍັງຕ້ອງການເສີມສ້າງການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງແມ່ຍິງ. ສະຫະກອນດັ່ງກ່າວໄດ້ມີການສ້າງຕັ້ງເຄືອຂ່າຍແມ່ຍິງຂຶ້ນຮ່ວມກັບສະມາຊິກ 12 ທ່ານທີ່ຖືກຮັບເລືອກ. ເຄືອຂ່າຍດັ່ງກ່າວແນໃສ່ສະໜັບສະໜຸນໃຫ້ແມ່ຍິງເປັນຜູ້ນຳ ໂດຍຜ່ານການຝຶກອົບຮົມແບບເລິກເຊິ່ງກ່ຽວກັບການປູກກາເຟເປັນສິນຄ້າ ແລະ ການຂາຍ. ໃນຕອນທ້າຍຂອງການນຳສະເໜີ, ຄະນະຢ້ຽມຢາມໄດ້ທົດລອງຊິມກາເຟທີ່ຜະລິດໂດຍ ວັນໃໝ່  ເຊິ່ງກໍ່ສາມາດສຳຜັດໄດ້ທັນທີເຖິງຄູນນະພາບຂອງເມັດກາເຟ ແລະ ຄວາມສຳເລັດໃນອະນາຄົດຂອງສະຫະກອນດັ່ງກ່າວ. ນອກນັ້ນ, ຄະນະຢ້ຽມຢາມຍັງໄດ້ເດີນທາງຂຶ້ນພູໄລຍະສັ້ນ ເພື່ອໄປຊົມພື້ນທີ່ທີ່ຈະສ້າງຫ້ອງການຫຼັງໃໝ່ທີ່ໃຫຍ່ກວ່າເກົ່າ, ໂຮງງານແປຮູບ ແລະ ສາງເກັບຮັກສາຜົນຜະລິດ ທີ່ຈະຖືກນຳໃຊ້ເປັນຫ້ອງວາງສະຜະລິດຕະພັນ ລວມທັງຮ້ານກາເຟນຳອີກ. ການເຮັດວຽກຢ່າງໃກ້ຊິດກັບລັດຖະບານທ້ອງຖິ່ນ. ຫຼັງຈາກພັກຜ່ອນເຕັມທີ່ແລ້ວ - ເຖິງແມ່ນວ່າຈະໄດ້ຊິມກາເຟໃນມື້ທີ່ຜ່ານມາກໍ່ຕາມ - ທ່ານນາງ ຊາຣາ ເຊເກນເນສ ແລະ ທີມງານຂອງ UNODC ກໍ່ໄດ້ເຂົ້າພົບປະກັບ ເຈົ້າແຂວງແຂວງຫົວພັນ, ພະນະທ່ານ ວັນໄຊ ແພງຊຸມມາ. ທ່ານເຈົ້າແຂວງໄດ້ເນັ້ນໜັກເຖິງບັນຫາທີ່ສະທ້ອນໄວ້ໃນ ວາລະແຫ່ງຊາດ ກໍ່ຄືການປາບປາມຢາເສບຕິດ ທີ່ເປັນບຸລິມະສິດຂອງ ລັດຖະບານ ສປປ ລາວ. ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງລັດຖະບານ, ແຂວງຫົວພັນໄດ້ໃຫ້ການສະໜັບສະໜຸນຢ່າງກວ້າງຂວາງຕໍ່ກັບໂຄງການດັ່ງກ່າວມາຕັ້ງແຕ່ເລີ່ມຕົ້ນ ແລະ ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ກໍ່ໄດ້ຕັດສິນໃຈຈັດສັນທີ່ດິນເພີ່ມຕື່ມໃຫ້ແກ່ ສະຫະກອນວັນໃໝ່ ເພື່ອໃຫ້ສະມາຊິກສາມາດສ້າງຫ້ອງການ ແລະ ໂຮງງານແປຮູບຂອງພວກເຂົາເອງ, ໂດຍຜ່ານການສະໜັບສະໜຸນຈາກໂຄງການ. ສິ່ງນີ້ຈະຊ່ວຍໃຫ້ສະຫະກອນສາມາດຄວບຄຸມຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າທັງໝົດໄປຈົນເຖິງຂັ້ນຕອນການສົ່ງອອກກາເຟໄດ້ຢ່າງເປັນອິດສະຫຼະ ແລະ ຍືນຍົງ. ຄວາມຍືນຍົງ ແລະ ຄວາມເປັນເຈົ້າການຂອງທ້ອງຖິ່ນ. ໄລຍະການສະໜັບສະໜຸນຂອງ UNODC, ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້, ໄດ້ຖືກຂະຫຍາຍອອກໄປຈົນເຖິງເດືອນທັນວາ 2023 ໂດຍອີງຕາມງົບປະມານທີ່ມີຢູ່, ເພື່ອແນໃສ່ສືບຕໍ່ສະໜັບສະໜຸນຄວາມພະຍາຍາມຂອງທ້ອງຖິ່ນໄປຈົນເຖິງຢ່າງໜ້ອຍປີ 2025. ໃນໄລຍະຍາວ, ຄາດໝາຍວ່າ ສະຫະກອນວັນໃໝ່ ຈະສາມາດດຳເນີນການໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງໃນທີ່ສຸດ. ການລົງນາມໃນຂໍ້ຕົກລົງຮ່ວມມືດ້ານການຄ້າໄລຍະຍາວຮ່ວມກັບ ບໍລິສັດຜະລິດກາເຟ Malongo ຂອງປະເທດຝຣັ່ງ ໃນເດືອນເມສາປີທີ່ຜ່ານມາ ແມ່ນຖືເປັນບາດກ້າວສຳຄັນໄປສູ່ການມີອິດສະຫຼະພາບດ້ານການເງິນ. ຍັງໄດ້ມີການນຳສະເໜີອີກຫຼາກຫຼາຍແນວຄິດກ່ຽວກັບຄວາມຍືນຍົງໃນໄລຍະຍາວ ພາຍໃຕ້ສະພາບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ. ນອກນັ້ນກໍ່ໄດ້ມີການຈັດກອງປະຊຸມວ່າດ້ວຍການເຄື່ອນໄຫວ, ການຫຼຸດຜ່ອນ ແລະ ການປັບໂຕຕໍ່ສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ເພື່ອປຶກສາຫາລືກັນດ້ານການຮັບປະກັນການຂະຫຍາຍທີ່ດິນປູກກາເຟໃນແຂວງໃຫ້ໄດ້ຢ່າງສວຍງາມ. ຈົນກວ່າແຜນການນີ້ຈະສຳເລັດ, ທີມງານທີ່ຫ້າວຫັນຂອງ UNODC ຈະຍັງຄົງສືບຕໍ່ມີສ່ວນຮ່ວມຢ່າງສະໜິດແໜ້ນກັບສະຫະກອນດັ່ງກ່າວ. ຜູ້ປະສານງານ ແລະ ຄະນະຢ້ຽມຢາມໄດ້ເດີນທາງກັບສູ່ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ພ້ອມດ້ວຍຄວາມປະທັບໃຈອັນໃໝ່ກ່ຽວກັບໂຄງການ ແລະ ມຸມມອງອື່ນໆ ທີ່ລວມໄປເຖິງການປາບປາມຢາເສບຕິດ ເຊິ່ງເປັນວຽກງານຕົ້ນຕໍທີ່ຊ່ວຍສະໜັບສະໜຸນຂໍ້ລິເລີ່ມດ້ານການພັດທະນາທາງເລືອກໃຫ້ແກ່ຊຸມຊົນ, ເສດຖະກິດທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ຕະຫຼາດແຮງງານ, ການຄ້າ ແລະ ຕ່ອງໂສ້ມຸນຄ່າ, ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ການຍົກສູງບົດບາດໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງ ເຊິ່ງເປັນວຽກງານແກນກາງຂອງສະຫະກອນໃນຊຸມຊົມ ທີ່ຖືກສ້າງຂຶ້ນບົນພື້ນຖານຂອງຄວາມສາມັກຄີ ແລະ ຄວາມກົມກຽວກັນໃນສັງຄົມ, ແລະ ການວ່າຈ້າງແຮງງານທີ່ມີທັກສະຕ່າງໆ, ເຊັ່ນ: ບັນຊີ, ຊັບພະຍາກອນມະນຸດ, ການຕະຫຼາດ, ການຄຸ້ມຄອງ, ການຂົນສົ່ງ ແລະ ໂລຊີສຕິກ, ແລະ ອື່ນໆ. ຄວາມມຸ້ງໝັ້ນຂອງທີມງານ UNODC, ພະນັກງານຂອງ ສະຫະກອນວັນໃໝ່  ແລະ ຄອບຄົວຊາວກະສິກອນໄດ້ກາຍມາເປັນແຮງບັນດານໃຈ ແລະ ໂຕຢ່າງທີ່ດີໃຫ້ແກ່ຂໍ້ລິເລີ່ມອື່ນໆໃນ ສປປ ລາວ.

ດ້ວຍ​ການລະ​ບາດ​ຂອງ​ພະ​ຍາດ ໂຄວິດ 19 ທີ່​ຖືກ​ແຜ່​ຂະ​ຫຍາຍ​ອອກ​ເປັນ​ວົງ​ກວ້າງ, ການ​ຖີ້ມ​ຂີ້​ເຫຍື້​ອ​ທາງ​ການ​ແພດ ​ຈຶ່ງກາຍ​ເປັນ​ເລື່ອງທີ່​ສຳ​ຄັນ ແລະ ຄວນ​ເອົາ​ໃຈ​ໃສ່​​ທີ່​ສຸດ. ທຸກໆ​ໂຮງ​ໝໍ​ພາກ​ສະ​ໜາມ ແລະ ສະ​ຖານ​ທີ່​ຈຳກັດບໍລິເວນ​ ໃນ​ຂັ້ນ​ສູນ​ກາງ ແມ່ນ​ໄດ້ສ້າງ ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທີ່​ເປັນ​ພາ​ຫະ​ນຳ​ເຊື້ອຕິດ​ຕໍ່ ທີ່ເພີ່​ມ​​ຂື້ນ ໃນ​ຊ່ວງໄລ​ຍະ​ເວລາການ​ແຜ່​ລະ​ບາດ​ຂອງ​ພະ​ຍາດ​ດັ່ງ​ກ່າວ. ​ສູນກິ​ລາຫລາຍໆແຫ່ງ, ສະ​ໜາມ​ກິ​ລາ, ໂຮງ​ຮຽນ ແລະ ຫໍ​ພັກ​ຕ່າງໆ​ແມ່ນ​ໄດ້​ຖືກ​ປ່ຽ​ນ​ ແລະ ນຳໃຊ້ເປັນ ສູນ​ສຳ​ຫລັບ​ການ​ແຍກ​ປ່ຽວ ແລະ ຈຳກັດບໍລິເວນ ໃຫ້​ກັບ​ບຸກ​ຄົນ​ທີ່​ຕິດ​ເຊື້ອ​ທີ່ມີຈຳນວນ​ເພີ່ມ​ສູງ​ຂື້ນ​ເລື້ອຍໆ. ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທົ່ວ​ໄປ ແລະ ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທີ່ຕິດ​ເຊື້ອ​ທີ່​ເກີດ​ຂື້ນ​ຈາກ​ສູນຈຳກັດບໍລິເວນ​ ທີ່​ນັບ​ມື້​ນັບຫຼາຍ​ຂື້ນ ຍ້ອນເຫດຜົນເຫຼົ່າ​ນີ້ ​ຈຳ​ເປັນ​ຈະ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ມີ​ການ​ສ້າງ​ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ໃນ​ການກຳຈັດ ແລະ ​ຈັດ​ການ​ຕໍ່​ກັບ​ບັນ​ດາ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ດັ່ງ​ກ່າວ ທ່ານ ນ ດ​ຣ ບົວ​ຄຳ ຕຸ​ນາ​ລົມ ຮອງ​ຫົວ​ໜ້າ​ພະ​ແນກ ຄຸ້ມຄອງການອານະໄມ, ກະ​ຊວງ​ສາ​ທາ​ລະ​ນະ​ສຸກ ແມ່ນ​ໄດ້ຕິດຕາມ​​​ວຽກງານ​​ການສົ່ງ​ເສີມ​ສຸ​ຂະ​ອະ​ນາ​ໄມ, ການ​ບຳ​ບັດ​ນ້ຳເສຍ ແລະ ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ມາ​ເປັນ​ເວ​ລາຫຼາຍກວ່າ 30 ປີ. ໜ້າ​ວຽກ​ ແລະ ​ຄວາມ​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບຫຼັກຂອງເພີ່ນແມ່ນ​ລວມ​ມີ​ ການ​ຄຸ້ມຄອງອານະໄມ ໃນສະພາບ​ແວດ​ລ້ອມ, ນ້ຳ​ສະ​ອາດ, ​ສຸ​ຂາພິບານ ແລະ ສຸ​ຂະ​ອາ​ນະໄມ, ການ​ຈັດ​ການ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທາງ​ການ​ແພດ ແລະ ການ​ປະ​ເມີນ​ຜົນ​ກະ​ທົບ​ຕໍ່​ສຸ​ຂະ​ພາບ ທີ່​ເປັນ​ຜົນ​ກະທົບ​ອ້ອມ​ຮອບຈາກກີດຈະກຳການ​ກໍ່​ສ້າງ​ຂະ​ໜາດ​ໃຫຍ່ ເຊັ່ນ: ການ​ຂຸດ​ຄົ້ນ​ບໍ່​ແຮ່ ລວມ​ທັງ ສຸ​ຂະ​ພາບ​ຂອງ​ແຮງ​ງານ​ທີ່​ເຮັດ​ວຽກ​ໃນ​ໂຮງ​ງານ​ຕ່າງໆ​ໃນທຸກ​ແຂວງ ທົ່ວປະເທດ. ດ້ວຍ​ປະ​ສົບ​ການ​ທີ່​ໄດ້​ສະ​ສົມ​ມາຫຼາຍ​ປີ​, ທ່ານ.ນ ດ​ຣ ບົວ​ຄຳ ​ເອງ​ກໍ​ເຄີຍໄດ້​ຈັດ​ງານ​ຝຶກ​ອົບ​ຮົມ​ຕ່າງໆ​ ບໍ່​ວ່າ​ຈະ​ເປັນ​ໃນ​ຫົວ​ຂໍ້​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ບຳ​ບັດ​ນ້ຳ​ເສຍ ແລະ ການ​ຈັດ​ການ​ກັບ​ຂີ້​ຫຍື້ອ​ທົ່ວ​ໄປ ໃນ​ທົ່ວ​ປະ​ເທດ. ເຖິງ​ແມ່ນ​ວ່າ ດ​ຣ ບົວ​ຄຳ ​ໄດ້​ຮຽນ​ຈົບ​ຈາກ​ສາ​ຂາ​​ການ​ແພດ​ທົ່ວ​ໄປ ແລະ ບໍ່​ເຄີຍ​ໄດ້​ເຮັດ​ການ​ຝຶກ​ອົບ​ຮົມ​ລົງ​ເລິກວິ​ຊາ​ສະ​ເພາະ​ໃນ​ວຽກ​ງານ​ດັ່ງ​ກ່າວມາກ່ອນ​ກໍ່​ຕາມ ແຕ່​ກໍ່​ໄດ້​ມີ​ໂອ​ກາດ​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ຊ່ວຍ​ໃນ​ວຽກ​ງານ​ດັ່ງ​ກ່າວ ເມື່ອ​ຄັ້ງ​ທີ່​ລາວ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ເຮັດ​ວຽກ​ໃນ​ກະ​ຊວງ. ເຊິ່ງ​ເພີ່ນໄດ້ຮຽນ​ຮູ້​ເຖິງ​ໜ້າ​ວຽກ​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ຜິດ​ຊອບ, ໄດ້​ມີ​ໂອ​ກາດ​ຮັບ​ການ​ຝຶກ​ອົບ​ຮົມໃນ​ວຽກ​ງານ​ທີ່​ກ່ຽວ​ຂ້ອງ​ທັງ​ໃນ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ ແລະ ສາ​ກົນ ເພື່ອ​​ພັດ​ທະ​ນາທັກ​ສະ​ໃນ​ອາ​ຊີບ​ຂອງ​ຕົນ​ໃຫ້​ດີ​ຂື້ນ. ທ່ານ.ນ ດ​ຣ ບົວ​ຄຳ ​ຍັງ​​ສະ​ທ້ອນ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ “ລະ​ບົບການ​ເກັບ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​, ການ​ບຳ​ບັດ, ການ​ຂົນ​ສົ່ງ ແລະ ການ​ກຳ​ຈັດ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ ແມ່ນ​ຍັງ​ມີ​ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ທີ່​ຈຳ​ກັດ​. ​ບໍ​ລິ​ສັດ​ທີ່ຮັບຜີດຊອບວຽກງານ​​ການ​ເກັບ​ຂີ້​ຫຍື້ອ​ຕ້ອງ​ຮັບ​ປະ​ກັນ​ວ່າ ມີ​ການ​ນຳ​ໃຊ້​ຊຸດ-ອຸ​ປະ​ກອນ​ໃນ​ການ​ປ້ອງ​ກັນ​ໂຄວິດ​ທີ່​ເໝາະ​ສົມ, ມີ​ມາດ​ຕະ​ການ​ໃນ​ການ​ປ້ອງ​ກັນ​ໂຄວິດ ທີ່​ເຄັ່ງ​ຄັດ ແລະ ຈຳ​ເປັນ​ຈະ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ເພີ່ມ​ຖ້ຽວ​ໃນ​ການ​ເກັບ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ໃຫ້ຫຼາຍ​ຂື້ນ​ໃນ​ແຕ່​ລະ​ອາ​ທິດ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ​​ບໍ​ລິ​ສັດ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ມີ​ການ​ເຊັນ​ຮັບ​ຮູ້ຂໍ້​ກຳ​ນົດ ແລະ ສັນ​ຍາ​ຕ່າງໆ ເພື່ອ​ໃຫ້​ໄດ້​ມີ​ການ​ຮັບ​ປະ​ກັນ​ຕາມ​ມາດ​ຕະ​ການຄວາມ​ປອດ​ໄພ ​ຕໍ່​ກັບ​ການ​ດຳ​ເນີນ​ການ​ບໍ​ລິ​ການ​ດັ່ງ​ກ່າວ​” ທ່ານ ຍັງ​ເພີ່ມ​ຕື່ມອ​ີກວ່າ ທັງ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທີ່​ເປັນ​ຂອງ​ແຂງ ແລະ ຂອງ​ແຫຼວ​ແມ່ນ​ຈຳ​ເປັນ​ທີ່​ຈະ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ບຳ​ບັດ ແລະ ກຳ​ຈັດ​ຢ່າງ​ປອດ​ໄພ ໃນ​ທັນ​ທີ ໃນ​ບາງ​ສະ​ຖານ​ທີ່​ທີ່ເປັນສູນຈຳກັດບໍລິເວນ ແລະ ແຍກ​ປ່ຽວ. “ພວກ​ເຮົາ​ບໍ່​ສາ​ມາດ​ປ່ອຍ​ໃຫ້​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ປິວ​ອອກ​ມາ​ນອກ ສູ່​ສະ​ພາບ​ແວດ​ລ້ອມ​ໄດ້ ໂດຍ​ທີ່​ບໍ່​ໄດ້​ຜ່ານ​ລະ​ບົບ​ການ​ຈັດ​ການ​ທີ່​ເໝາະ​ສົມ​ໃດໆ​ເທື່ອ” ກ່າວ​ໂດຍ ທ່ານ. ນ ດ​ຣ ບົວ​ຄຳ ຕໍ່​ກັບ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທີ່​ເປັນ​ຂອງ​ແຂງ, ອົງ​ການ​ອະ​ນາ​ໄມ​ໂລກ ໄດ້​ໃຫ້​ການ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜຸນ​ທາງ​ດ້ານ​ວິ​ຊາ​ການ ໃນ​ການ​ພັດ​ທະ​ນາ​ຄູ່​ມື​ແນະ​ນຳ, ອຸ​ປະ​ກອນ​ການ​ຝຶກ​ອົບ​ຮົມ ແລະ ອຸ​ປະ​ກອນ​ອົບ​ຄວາມ​ຮ້ອນ​ເພື່ອ​ຂ້າ​ເຊື້ອ​ຂອງ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ດັ່ງ​ກ່າວ ກ່ອນ​ເຂົ້າ​ສູ່​ຂະ​ບວນ​ການ​ກຳ​ຈັດ​ຕໍ່​ໄປ. ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ໃນ​ການ​ບັນ​ຈຸສະ​ເລ່ຍ​ແມ່ນ 50-80 ກິ​ໂລກ​ຣາມ. ​ໃນ​ສະ​ພາບ​​ປົກ​ກະ​ຕິ​ແລ້ວ ການ​ໃຊ້ເຄື່ອງ​ອົບ​ຄວາມ​ຮ້ອ​ນ​ເພື່ອ​ຂ້າ​ເຊື້ອ​ແມ່ນ​ມີ​​ພຽງ 1 ຫຼື 2 ຄັ້ງ ​ແຕ່​ໃນ​ໄລ​ຍະ​ການ​ຮັບ​ມືຂອງ​ພະ​ຍາດ​ໂຄວິດ 19 ດ້ວຍ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທີ່​ເພີ່ມ​ຂື້ນ ເຮັດ​ໃຫ້​ຕ້ອງ​ໃຊ້​ເຄື່ອງ​ອົບ​ຄວາມ​ຮ້ອນ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ເພີ່ມ​ເປັນ 2 ຫຼື 3 ຄັ້ງ​ຕໍ່ 1 ມື້ ບໍ່​ມີ​ພຽງ​ຈຳ​ນວນ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທີ່ຫຼາຍ​ຂື້ນ ແຕ່​ປະ​ເພດ​ຂອງ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ກໍຫຼາຍ​ຂື້ນ​ເຊັ່ນ​ກັນ ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ປະ​ເພດ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທີ່​ໃຊ້​ພຽງ​ຄັ້ງ​ດຽວ, ດ້ວຍຫຼາຍໆ​ເຫດ​ຜົນ​ທາງ​ສຸ​ຂະ​ລັກ​ສະ​ນະ, ຫຼາຍໆ​ສູນຈຳກັດບໍລິເວນ ແມ່ນ​ມັກ​ໃຊ້ກ່ອງ​ໂຟມ ເພື່ອ​ສົ່ງ​ອາ​ຫານ​ໃຫ້​ກັບ​ຜູ້​ປ່ວຍ​ແຕ່​ລະ​ຄົນ. ບັນດາ​ຜະ​ລິດ​ຕະ​ພັນ​ທີ່​ໃຊ້​ພຽງ​ຄັ້ງ​ດຽວ​ເຫຼົ່າ​ນັ້ນ ລວມ​ທັງ​ຕຸກ​ນ້ຳ​ປ​ລາ​ສ​ຕິກ ໄດ້​ເພີ່ມ​ຂື້ນ​ໃນ​ຊ່ວງ​ການ​ລະ​ບາດ​ຂອງ​ພະ​ຍາດ​ໂຄວິດ 19 ແລະ ຍັງ​ພົບ​ພໍ້​ກັບຫຼາຍໆ​ຄວາມ​ທ້າ​ທາຍ ໃນ​ການ​ກຳ​ຈັດ​ບັນ​ດາ​ສິ່ງ​ຂອງ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ໄດ້​ຢ່າງ​ປອດ​ໄພ ໂດຍ​ບໍ່​ສ້າງ​ມົນ​ລະ​ພິດ​ຕໍ່​ກັບ​ສິ່ງ​ແວດ​ລ້ອມ ແລະ ສົ່ງ​ຜົນ​ກະ​ທົບ​ຕໍ່​ກັບ​ສຸ​ຂະ​ພາບ​ຂອງ​ມະ​ນຸດ ບັນ​ຫາ​ເຫຼົ່າ​ນີ້ ເປັນ​ພຽງ​ສ່ວນ​ນ້ອຍໆ​ຂອງ​ລັດ​ຖະ​ບານ ແລະ ຄູ່​ຮ່ວມ​ມື​ພັດ​ທະ​ນາ ທີ່​ກຳ​ລັງ​ຮັບ​ມື​ຢູ່ ເທົ່າ​ນັ້ນ ຕໍ່​ກັບ​ຄວາມ​ຕ້ອງ​ການ​ຊົມ​ໃຊ້​ຜະ​ລິດ​ຕະ​ພັ​ນ​ທີ່​ກາຍ​ເປັນ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທາງ​ການ​ແພດ​ເພີ່ມ​ຂື້ນ. ດ້ວຍ​ການ​ທີ່​ໄດ້​ຮຽນ​ຮູ້​ຈາກ​ປະ​ສົບ​ການ​ຂອງ ສ​ປ ຈີນ ທີ່​ໄດ້​ພັດ​ທະ​ນາ​ ແນວ​ທາງ​ໃນ​ການ​ຮັບ​ມື​ກັບ​ການ​ລະ​ບາດ​ຂອງ​ພະ​ຍາດ​ໂຄວິດ 19 ໃນ​ພາກ​ພື້ນ​ອາ​ຊີ ແລະ ປາ​ຊີ​ຟິກ, ອົງ​ການ​ສະ​ຫະ​ປະ​ຊາ​ຊາດ ເພື່ອ​ການ​ພັດ​ທະ​ນາ​ເອງ ກໍ​ຈະ​ໃຫ້​ການ​ສະ​ໜັບ​ສຸ​ໜຸນ​ທາງ​ດ້ານ​ວິ​ຊາ​ການ​ໃຫ້​ກັບ ສ​ປ​ປ ລາວ ເພື່ອ​ປັບ​ປຸງ​ລະ​ບົບ​ການ​ບຳ​ບັດ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ທາງ​ການ​ແພດ​ຈາກ ບັນ​ດາໂຮງ​ໝໍ​, ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜຸນ​ໃຫ້​ຄວາມ​ຮູ້​ດ້ານການ​ແພດ​ສ່ວນ​ບຸກ​ຄົນ, ກຸ່ມ​ຄົນ​ທີ່​ດ້ອຍ​ໂອ​ກາດ ແລະ ພາກ​ສ່ວນ​ອື່ນ​ໆ​ທີ່​ສຳ​ຄັນ ເພື່ອ​ສົ່ງ​ເສີມ​ພັດ​ທະ​ນາ​ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ຂອ​ງ​ພວກ​ເຂົາ​ໃນ​ການ​ຮັບ​ມື​ຕໍ່​ກັບ​ການ​ພະ​ຍາດ​ລະ​ບາດ​ດັ່ງ​ກ່າວ. ໃນ​ຖາ​ນະ​ທີ່​ເປັນ​ປະ​ເທດ​ທີ່​ກຳ​ລັງ​ພັດ​ທະ​ນາ​ທີ່​ໃຫຍ່​ທີ່​ສຸດ​ໃນ​ໂລກ, ສປ​ ຈີນ​ແມ່ນ​ຜູ້​ໃຫ້​ການ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜຸນ​ທີ່​ເຂັ້ມ​ແຂງ, ເປັນ​ຜູ້​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ທີ່​ຕັ້ງ​ໜ້າ ແລະ ເປັນ​ຜູ້​ປະ​ກອບ​ສ່ວນ​ທີ່​ສຳ​ຄັນ​ໃນ​ໂຄງ​ການ​ຮ່ວມ​ມືການຊ່ວຍເຫຼືອປະເທດທີ່ກຳລັງພັດທະນາ (South-South Cooperation). ອົງ​ການ​ສະ​ຫະ​ປະ​ຊາ​ຊາດ ເພື່ອ​ການ​ພັດ​ທະ​ນາ ມີຄວາມ​ຮູ້​ສຶກ​ພາກ​ພູມ​ໃຈ​ເປັນ​ຢ່າງ​ຍິ່ງ ທີ່​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ຄູ່​ຮ່ວມ​ພັດ​ທະ​ນາ ຮ່ວມທັງ ສ​ປ ຈີນ ແລະ ສ​ປ​ປ ລາວ ໃນ​ການ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜຸນ ເພື່ອ ພັດ​ທະ​ນາ​ລະ​ບົບ​ການ​ຈັດ​ການ​ຂີ້​ເຫຍື້ອ​ໃຫ້​ດີ​ຂື້ນ. ໂຄງ​ການ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜຸນ​ທີ່​ກ່າວ​ໄວ້​ໃນ​ຂ້າງ​ເທິງ​ແມ່ນ​ ການຮ່ວມມືລະຫວ່າງປະເທດທີ່ກຳລັງພັດທະນາ (South-South Cooperation), ເພື່ອ​ສ້າງ​ຄວາມ​ເຂັ້ມ​ແຂງ​ໃນ​ການ​ກຽມ​ພ້ອມ ແລະ ຄວາມ​ອາດ​ສາ​ມາດ​ໃນ​ການ​ຕອບ​ຮັບ ໃນ​ລະ​ດັບ​ເຂດ​ອາ​ຊີ​ປາ​ຊີ​ຟິກ. ອົງ​ການ​ສ​ະ​ຫະ​ປະ​ຊາ​ຊາດ ເພື່ອ​ການ​ພັດ​ທະ​ນາ ​ຮ່ວມ​ກັບ ອົງ​ການ​ອະ​ນາ​ໄມ​ໂລກປະ​ຈຳ​ ສ​ປ​ປ ລາວ, ກະ​ຊວງ​ສາ​ທາ​ລະ​ນະ​ສຸກ, ກະ​ຊວງ​ຖະ​ແຫຼງ​ຂ່າວ ແລະ ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳ ແລະ ບັນ​ດາຄູ່​ຮ່ວມ​ມືຂອງ ສ​ປ ຈີນ ແມ່ນ​ໃຫ້​ການ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜຸນ, ແບ່ງ​ປັນ​ຂໍ້​ມູນ​ຂ່າວ​ສານ ແລະ ການ​ສື່​ສານ ເພື່ອ​ການ​ປ້ອງ​ກັນ​ຕ້ານ​ການ​ລະ​ບາດ​ຂອງ​ພະ​ຍາດ​ໂຄວິດ 19 ແລະ ການ​ຮັບ​ຂອງກຸ່ມ​ຄົນ​ທີ່​ທຸກ​ຍາກ ແລະ ດ້ອຍ​ໂອ​ກາດ ເພື່ອ​ຮັບ​ປະ​ກັນ​ວ່າ ພວກ​ເຮົາ​ທຸກໆ​ຄົ​ນ ພ້ອມ​ກັນ​ກ້າວ​ໄປ ແລະ ສາ​ມາດ​ໄດ້​ຮັບ​ຜົນ​ປະ​ໂຫຍດ​ຢ່າງ​ເທົ່າ​ທຽມ​ຈາ​ກ​ການ​ໃຫ້​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ​ດັ່ງ​ກ່າວ ເພື່ອ​ໃຫ້​ພວກ​ເຂົາ​ປອດ​ໄພ ແລະ ມີ​ສຸ​ຂະ​ພາບ​ທີ່ດີ.  

ສະຫະກອນກາເຟວັນໃໝ່ ແມ່ນຊຸມຊົນຂອງຄອບຄົວຕ່າງໆຢູ່ ແຂວງຫົວພັນ ທາງພາກເໜືອຂອງ ລາວ, ທີ່ມາໂຮມໂຕກັນ ເພື່ອປູກກາເຟ ເພື່ອປະລະອະດີດທີ່ເປັນບັນຫາໄວ້ທາງຫຼັງ. ວັນໃໝ່ ແມ່ນຄຳສັບໃນພາສາລາວທີ່ມີຄວາມໝາຍຕາມໂຕຂອງມັນເລີຍ. ດ້ວຍການສະໜັບສະໜຸນຈາກ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອຕ້ານຢາເສບຕິດ ແລະ ອາຊະຍາກຳ (UNODC) ແລະ ຄະນະກຳມະການແຫ່ງຊາດລາວ ເພື່ອກວດກາ ແລະ ຄວບຄຸມຢາເສບຕິດ (LCDC), ຊາວກະສິກອນ ວັນໃໝ່ 383 ຄົນຈຶ່ງໄດ້ລິເລີ່ມຫັນປ່ຽນໄປສູ່ການປູກກາເຟໃນຊ່ວງທ້າຍປີ 2016. ນັບແຕ່ນັ້ນມາ, ພວກເຂົາກໍ່ປະສົບຜົນສຳເລັດໃນຫຼາຍດ້ານ. ດ້ວຍການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກຜູ້ຊ່ຽວຊານ ແລະ ນັກກະເສດສາດວິທະຍາຂອງ UNODC, ຊາວກະສິກອນຈຶ່ງສາມາດປູກກາເຟໃນພື້ນທີ່ປະມານ 400 ເຮັກຕ້າ ແລະ ສ້າງຕັ້ງສະຫະກອນຂອງຕົນຂຶ້ນ ເພື່ອດຳເນີນການແປຮູບ ແລະ ຂາຍຜະລິດຕະພັນກາເຟດ້ວຍຕົນເອງ ໃຫ້ແກ່ຕະຫຼາດລະດັບສູງໃນໂລກ. ພາຍໃຕ້ໂຄງການພັດທະນາທາງເລືອກຂອງ UNODC, ສູນແຍກເມັດກາເຟຈຶ່ງໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນ 12 ຊຸມຊົນທີ່ປູກກາເຟ. ການກໍ່ສ້າງສາງ, ໂຮງບົດກາເຟ ແລະ ຫ້ອງການໃຫ້ແກ່ສະຫະກອນ - ເພື່ອໃຊ້ໄວ້ເປັນຮ້ານກາເຟຂອງຕົນເອງນຳ - ມີແຜນຈະເລີ່ມຕົ້ນໃນປີ 2021. ວັນທີ 6 ເມສາ 2021 ຖືເປັນບາດກ້າວທີ່ສຳຄັນຂອງກຸ່ມກະສິກອນ ວັນໃໝ່. ໄດ້ມີການລົງນາມໃນສັນຍາຮ່ວມມືໄລຍະ 5 ປີຮ່ວມກັບ ບໍລິສັດຜະລິດກາເຟມາລົງໂກ ຈາກ ຝຣັ່ງ. ຄາດວ່າປະລິມານສົ່ງອອກກາເຟຈະເພີ່ມຂຶ້ນໃນຕະຫຼອດ 5 ປີ, ຈາກ 20 ໂຕນໃນປີ 2021 ເປັນ 200 ໂຕນໃນປີ 2025. "ພວກເຮົາຈະປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງກາເຟຂອງພວກເຮົາ, ກໍ່ຄືຜະລິດກາເຟອິນຊີທີ່ປອດສານເຄມີອັນຕະລາຍ, ຍ້ອນພວກເຮົາຄິດວ່ານີ້ແມ່ນວິທີໃນການສ້າງມູນຄ່າເພີ່ມໃຫ້ແກ່ສິນຄ້າ ແລະ ທັງຍັງເປັນການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມນຳອີກ,“ ທ່ານ ສະໄຫວທອງ ຄູນສະຫວັນ, ປະທານສະຫະກອນວັນໃໝ່, ກ່າວ. “ພວກເຮົາເຊື່ອວ່າໂຄງການນີ້ຈະຊ່ວຍຊາວບ້ານໃນພື້ນທີ່ຕ່າງໆ, ໂດຍສະເພາະໃນບັນດາກຸ່ມບ້ານເປົ້າໝາຍທີ່ນອນຢູ່ໃນ 4 ເມືອງຂອງ ແຂວງຫົວພັນ, ໃຫ້ມີຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ດີຂຶ້ນໃນອະນາຄົດ.” ໂດຍໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນຈາກໂຄງການ, ວັນໃໝ່ ຈຶ່ງໄດ້ສ້າງຕັ້ງເຄືອຂ່າຍແມ່ຍິງຂຶ້ນ ແລະ ຄັດເລືອກເອົາສະມາຊິກ 12 ຄົນເຂົ້າໃນເຄືອຂ່າຍດັ່ງກ່າວ. ດ້ວຍຈຸດປະສົງໃນການສ້າງກຸ່ມນຳພາທີ່ເປັນແມ່ຍິງ, ໂຄງການນີ້ຈຶ່ງໄດ້ສະໜອງການຝຶກອົບຮົມແບບເລິກເຊິ່ງໃຫ້ແກ່ກຸ່ມດັ່ງກ່າວກ່ຽວກັບທຸລະກິດກາເຟ. ພາຍໃຕ້ການເປັນສະມາຊິກຂອງເຄືອຂ່າຍແມ່ຍິງ ແລະ ສະຫະກອນວັນໃໝ່, ທ່ານນາງ ເຊຍທໍ ເຢຍລາວ ຮູ້ສືກດີໃຈທີ່ສາມາດເຂົ້າຮ່ວມໃນໂຄງການຕັ້ງແຕ່ເລີ່ມຕົ້ນ. ລາວເຊື່ອວ່າໂຄງການນີ້ຈະສາມາດຊ່ວຍຄອບຄົວຂອງລາວ ແລະ ຄອບຄົວອື່ນໆໃນກຸ່ມບ້ານເປົ້າໝາຍ ໃຫ້ສາມາດຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກໄດ້. “ຂ້າພະເຈົ້າຢາກຫາເງິນ ເພື່ອສົ່ງລູກໄປໂຮງຮຽນ ແລະ ໄວ້ຊື້ສິ່ງຂອງຈຳເປັນຢູ່ຕະຫຼາດ. ກ່ອນມີໂຄງການນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ມີເງິນພໍທີ່ຈະເດີນທາງອອກຈາກແຂວງບ້ານເກີດເລີຍ. ໃນປັດຈຸບັນ, ຂ້າພະເຈົ້າສາມາດເດີນທາງໄປແຂວງຕ່າງໆໄດ້ແລ້ວ. ແລະ ໃນມື້ໜຶ່ງ, ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າຈະຫາເງິນໄດ້ພຽງພໍ ເພື່ອເດີນທາງໄປຕ່າງປະເທດ.” ລາວຍັງກ່າວຕື່ມອີກວ່າ: “ແຕ່ໃນຖານະແມ່ຍິງ, ພວກເຮົາກໍ່ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຢູ່. ແມ່ຍິງຫຼາຍຄົນໃນບ້ານຂອງຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ສາມາດເວົ້າພາສາລາວໄດ້ຢ່າງຫຼ່ຽນໄຫຼ. ນີ້ຈຶ່ງເປັນສາເຫດຂອງຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການສື່ສານ ແລະ ໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນທັງໝົດກ່ຽວກັບໂຄງການ.” ທ່ານນາງ ແສງວິດາ ແສງມະນີວົງ, ຈາກ ບ້ານນາອໍ, ຜູ້ນຳເຄືອຂ່າຍແມ່ຍິງຂອງ ສະຫະກອນວັນໃໝ່, ພົບວ່າໂຄງການນີ້ມີປະໂຫຍດຫຼາຍສຳລັບທັງຕົນເອງ ແລະ ແມ່ຍິງຄົນອື່ນໆ ຍ້ອນວ່າດຽວນີ້ບໍ່ມີການປູກຝິ່ນອີກຕໍ່ໄປແລ້ວ. ລາວເຊື່ອໝັ້ນວ່າ: “ພວກເຮົາສາມາດສ້າງລາຍຮັບໂດຍບໍ່ຕ້ອງປູກຝິ່ນໄດ້. ຕ້ອງຂອບໃຈໂຄງການນີ້, ດຽວນີ້ພວກເຮົາມີລາຍຮັບທີ່ສູງຂຶ້ນກວ່າເກົ່າແລ້ວ. ພວກເຮົາສາມາດຊື້ຢາ ແລະ ເຄື່ອງໃຊ້ພາຍໃນຄົວເຮືອນໄດ້.” ບັນດາສະມາຊິກເຄືອຂ່າຍແມ່ຍິງຈາກ 12 ບ້ານຍັງໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການຝຶກອົບຮົມທົດສອບລົດຊາດກາເຟ ແລະ ຍົກສູງບົດບາດຍິງ-ຊາຍ ແລະ ພວກເຂົາຫວັງວ່າຈະມີໂອກາດໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການຝຶກອົບຮົມອື່ນໆອີກໃນອະນາຄົດ. ເຄືອຂ່າຍແມ່ຍິງຍັງໄດ້ສ້າງຕັ້ງກຸ່ມໄວ້ເພື່ອແລກປ່ຽນຄວາມຮູ້ລະຫວ່າງກັນເອງ. ທ່ານນາງ ແສງວິດາ ກ່າວຕື່ມອີກວ່າ: “ພວກເຮົາບໍ່ພຽງແຕ່ໂອ້ລົມກັນກ່ຽວກັບການປູກກາເຟເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງປຶກສາ ແລະ ແລກປ່ຽນກັນກ່ຽວກັບຫົວຂໍ້ຕ່າງໆທີ່ຕິດພັນກັບການດຳລົງຊີວີດ. ຮູ້ສືກວ່າພວກເຮົາມີຄວາມສາມັກຄີຍິ່ງຂຶ້ນ ໂດຍຜ່ານກິດຈະກຳເຫຼົ່ານີ້.” ໂຄງການທີ່ນຳພາໂດຍ UNODC ນີ້ແມ່ນໄດ້ຖືກຂະຫຍາຍອອກໄປຮອດເດືອນທັນວາ 2023 ໂດຍອີງຕາມງົບປະມານທີ່ມີ, ເຊິ່ງມີຈຸດປະສົງທີ່ຈະສືບຕໍ່ສະໜັບສະໜຸນຄວາມພະຍາຍາມຂອງທ້ອງຖິ່ນໄປຈົນຮອດຢ່າງໜ້ອຍປີ 2025. ໃນຮອບວຽນຂອງໂຄງການທີ່ຈະມາເຖິງນີ້, UNODC ຈະສືບຕໍ່ສ້າງທັກສະການຄຸ້ມຄອງໃຫ້ແກ່ ສະຫະກອນວັນໃໝ່, ໂດຍອີງຕາມພື້ນຖານດ້ານປະຊາທິປະໄຕທີ່ເຂັ້ມແຂງ ທີ່ແນໃສ່ສົ່ງເສີມບົດບາດໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງ. ໂຄງການດັ່ງກ່າວຍັງແນໃສ່ເພີ່ມທະວີພື້ນທີ່ປູກກາເຟໃຫ້ໄດ້ 2 ເທົ່າໃນຊຸມປີຕໍ່ໜ້າ, ໂດຍມີເປົ້າໝາຍຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດເພີ່ມຕື່ມໃນບັນດາຊຸມຊົມທີ່ຕ້ອງການຢຸດເຊົາການປູກຝິ່ນ, ໃນຂະນະດຽວກັນກໍ່ສ້າງສະຫະກອນທີ່ມີຄວາມຍືນຍົງ ແລະ ທົນທານດ້ານການເງິນ. ໂຄງການນີ້ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນດ້ານການເງິນຈາກ ລັດຖະບານລຸກຊຳບວກ, ສ. ອາເມລິກາ, ເຢຍລະມັນ, ແລະ ຍີ່ປຸ່ນ.