ເລື່ອງ

ການກຳຈັດຂີ້ເຫຍື້ອທາງການແພດຢ່າງປອດໄພ ບໍ່ແມ່ນພຽງແຕ່ເປັນການຖີ້ມທົ່ວໄປ

13 ທັນວາ 2021

Caption: Dr. Bouakham Tounnalom on the left discussing with her colleague on waste management

Photo: © UNDP Lao PDR

ບົດຄວາມນີ້ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງໂຄງການ "ຮຽນຮູ້ຈາກປະສົບການ ເພື່ອພັດທະນາ ແນວທາງໃນການຮັບມືກັບການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ 19 ໃນພາກພື້ນອາຊີ ແລະ ປາຊີຟິກ"

ດ້ວຍການລະບາດຂອງພະຍາດ ໂຄວິດ 19 ທີ່ຖືກແຜ່ຂະຫຍາຍອອກເປັນວົງກວ້າງ, ການຖີ້ມຂີ້ເຫຍື້ອທາງການແພດ ຈຶ່ງກາຍເປັນເລື່ອງທີ່ສຳຄັນ ແລະ ຄວນເອົາໃຈໃສ່ທີ່ສຸດ. ທຸກໆໂຮງໝໍພາກສະໜາມ ແລະ ສະຖານທີ່ຈຳກັດບໍລິເວນ ໃນຂັ້ນສູນກາງ ແມ່ນໄດ້ສ້າງ ຂີ້ເຫຍື້ອທີ່ເປັນພາຫະນຳເຊື້ອຕິດຕໍ່ ທີ່ເພີ່ມຂື້ນ ໃນຊ່ວງໄລຍະເວລາການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດດັ່ງກ່າວ. ສູນກິລາຫລາຍໆແຫ່ງ, ສະໜາມກິລາ, ໂຮງຮຽນ ແລະ ຫໍພັກຕ່າງໆແມ່ນໄດ້ຖືກປ່ຽນ ແລະ ນຳໃຊ້ເປັນ ສູນສຳຫລັບການແຍກປ່ຽວ ແລະ ຈຳກັດບໍລິເວນ ໃຫ້ກັບບຸກຄົນທີ່ຕິດເຊື້ອທີ່ມີຈຳນວນເພີ່ມສູງຂື້ນເລື້ອຍໆ. ຂີ້ເຫຍື້ອທົ່ວໄປ ແລະ ຂີ້ເຫຍື້ອທີ່ຕິດເຊື້ອທີ່ເກີດຂື້ນຈາກສູນຈຳກັດບໍລິເວນ ທີ່ນັບມື້ນັບຫຼາຍຂື້ນ ຍ້ອນເຫດຜົນເຫຼົ່ານີ້ ຈຳເປັນຈະຕ້ອງໄດ້ມີການສ້າງຄວາມສາມາດໃນການກຳຈັດ ແລະ ຈັດການຕໍ່ກັບບັນດາຂີ້ເຫຍື້ອດັ່ງກ່າວ

ທ່ານ ນ ດຣ ບົວຄຳ ຕຸນາລົມ ຮອງຫົວໜ້າພະແນກ ຄຸ້ມຄອງການອານະໄມ, ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ແມ່ນໄດ້ຕິດຕາມວຽກງານການສົ່ງເສີມສຸຂະອະນາໄມ, ການບຳບັດນ້ຳເສຍ ແລະ ຂີ້ເຫຍື້ອມາເປັນເວລາຫຼາຍກວ່າ 30 ປີ. ໜ້າວຽກ ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອບຫຼັກຂອງເພີ່ນແມ່ນລວມມີ ການຄຸ້ມຄອງອານະໄມ ໃນສະພາບແວດລ້ອມ, ນ້ຳສະອາດ, ສຸຂາພິບານ ແລະ ສຸຂະອານະໄມ, ການຈັດການຂີ້ເຫຍື້ອທາງການແພດ ແລະ ການປະເມີນຜົນກະທົບຕໍ່ສຸຂະພາບ ທີ່ເປັນຜົນກະທົບອ້ອມຮອບຈາກກີດຈະກຳການກໍ່ສ້າງຂະໜາດໃຫຍ່ ເຊັ່ນ: ການຂຸດຄົ້ນບໍ່ແຮ່ ລວມທັງ ສຸຂະພາບຂອງແຮງງານທີ່ເຮັດວຽກໃນໂຮງງານຕ່າງໆໃນທຸກແຂວງ ທົ່ວປະເທດ.

ດ້ວຍປະສົບການທີ່ໄດ້ສະສົມມາຫຼາຍປີ, ທ່ານ.ນ ດຣ ບົວຄຳ ເອງກໍເຄີຍໄດ້ຈັດງານຝຶກອົບຮົມຕ່າງໆ ບໍ່ວ່າຈະເປັນໃນຫົວຂໍ້ກ່ຽວກັບການບຳບັດນ້ຳເສຍ ແລະ ການຈັດການກັບຂີ້ຫຍື້ອທົ່ວໄປ ໃນທົ່ວປະເທດ. ເຖິງແມ່ນວ່າ ດຣ ບົວຄຳ ໄດ້ຮຽນຈົບຈາກສາຂາການແພດທົ່ວໄປ ແລະ ບໍ່ເຄີຍໄດ້ເຮັດການຝຶກອົບຮົມລົງເລິກວິຊາສະເພາະໃນວຽກງານດັ່ງກ່າວມາກ່ອນກໍ່ຕາມ ແຕ່ກໍ່ໄດ້ມີໂອກາດເຂົ້າຮ່ວມຊ່ວຍໃນວຽກງານດັ່ງກ່າວ ເມື່ອຄັ້ງທີ່ລາວໄດ້ເຂົ້າເຮັດວຽກໃນກະຊວງ. ເຊິ່ງເພີ່ນໄດ້ຮຽນຮູ້ເຖິງໜ້າວຽກທີ່ໄດ້ຮັບຜິດຊອບ, ໄດ້ມີໂອກາດຮັບການຝຶກອົບຮົມໃນວຽກງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທັງໃນທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ສາກົນ ເພື່ອພັດທະນາທັກສະໃນອາຊີບຂອງຕົນໃຫ້ດີຂື້ນ.

ທ່ານ.ນ ດຣ ບົວຄຳ ຍັງສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນວ່າ “ລະບົບການເກັບຂີ້ເຫຍື້ອ, ການບຳບັດ, ການຂົນສົ່ງ ແລະ ການກຳຈັດຂີ້ເຫຍື້ອ ແມ່ນຍັງມີຄວາມສາມາດທີ່ຈຳກັດ. ບໍລິສັດທີ່ຮັບຜີດຊອບວຽກງານການເກັບຂີ້ຫຍື້ອຕ້ອງຮັບປະກັນວ່າ ມີການນຳໃຊ້ຊຸດ-ອຸປະກອນໃນການປ້ອງກັນໂຄວິດທີ່ເໝາະສົມ, ມີມາດຕະການໃນການປ້ອງກັນໂຄວິດ ທີ່ເຄັ່ງຄັດ ແລະ ຈຳເປັນຈະຕ້ອງໄດ້ເພີ່ມຖ້ຽວໃນການເກັບຂີ້ເຫຍື້ອໃຫ້ຫຼາຍຂື້ນໃນແຕ່ລະອາທິດ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ບໍລິສັດຕ້ອງໄດ້ມີການເຊັນຮັບຮູ້ຂໍ້ກຳນົດ ແລະ ສັນຍາຕ່າງໆ ເພື່ອໃຫ້ໄດ້ມີການຮັບປະກັນຕາມມາດຕະການຄວາມປອດໄພ ຕໍ່ກັບການດຳເນີນການບໍລິການດັ່ງກ່າວ”

ທ່ານ ຍັງເພີ່ມຕື່ມອີກວ່າ ທັງຂີ້ເຫຍື້ອທີ່ເປັນຂອງແຂງ ແລະ ຂອງແຫຼວແມ່ນຈຳເປັນທີ່ຈະຕ້ອງໄດ້ຮັບການບຳບັດ ແລະ ກຳຈັດຢ່າງປອດໄພ ໃນທັນທີ ໃນບາງສະຖານທີ່ທີ່ເປັນສູນຈຳກັດບໍລິເວນ ແລະ ແຍກປ່ຽວ. “ພວກເຮົາບໍ່ສາມາດປ່ອຍໃຫ້ຂີ້ເຫຍື້ອປິວອອກມານອກ ສູ່ສະພາບແວດລ້ອມໄດ້ ໂດຍທີ່ບໍ່ໄດ້ຜ່ານລະບົບການຈັດການທີ່ເໝາະສົມໃດໆເທື່ອ” ກ່າວໂດຍ ທ່ານ. ນ ດຣ ບົວຄຳ

ຕໍ່ກັບຂີ້ເຫຍື້ອທີ່ເປັນຂອງແຂງ, ອົງການອະນາໄມໂລກ ໄດ້ໃຫ້ການສະໜັບສະໜຸນທາງດ້ານວິຊາການ ໃນການພັດທະນາຄູ່ມືແນະນຳ, ອຸປະກອນການຝຶກອົບຮົມ ແລະ ອຸປະກອນອົບຄວາມຮ້ອນເພື່ອຂ້າເຊື້ອຂອງຂີ້ເຫຍື້ອດັ່ງກ່າວ ກ່ອນເຂົ້າສູ່ຂະບວນການກຳຈັດຕໍ່ໄປ. ຄວາມສາມາດໃນການບັນຈຸສະເລ່ຍແມ່ນ 50-80 ກິໂລກຣາມ. ໃນສະພາບປົກກະຕິແລ້ວ ການໃຊ້ເຄື່ອງອົບຄວາມຮ້ອນເພື່ອຂ້າເຊື້ອແມ່ນມີພຽງ 1 ຫຼື 2 ຄັ້ງ ແຕ່ໃນໄລຍະການຮັບມືຂອງພະຍາດໂຄວິດ 19 ດ້ວຍຂີ້ເຫຍື້ອທີ່ເພີ່ມຂື້ນ ເຮັດໃຫ້ຕ້ອງໃຊ້ເຄື່ອງອົບຄວາມຮ້ອນດັ່ງກ່າວເພີ່ມເປັນ 2 ຫຼື 3 ຄັ້ງຕໍ່ 1 ມື້

ບໍ່ມີພຽງຈຳນວນຂີ້ເຫຍື້ອທີ່ຫຼາຍຂື້ນ ແຕ່ປະເພດຂອງຂີ້ເຫຍື້ອກໍຫຼາຍຂື້ນເຊັ່ນກັນ ໂດຍສະເພາະປະເພດຂີ້ເຫຍື້ອທີ່ໃຊ້ພຽງຄັ້ງດຽວ, ດ້ວຍຫຼາຍໆເຫດຜົນທາງສຸຂະລັກສະນະ, ຫຼາຍໆສູນຈຳກັດບໍລິເວນ ແມ່ນມັກໃຊ້ກ່ອງໂຟມ ເພື່ອສົ່ງອາຫານໃຫ້ກັບຜູ້ປ່ວຍແຕ່ລະຄົນ. ບັນດາຜະລິດຕະພັນທີ່ໃຊ້ພຽງຄັ້ງດຽວເຫຼົ່ານັ້ນ ລວມທັງຕຸກນ້ຳປລາສຕິກ ໄດ້ເພີ່ມຂື້ນໃນຊ່ວງການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ 19 ແລະ ຍັງພົບພໍ້ກັບຫຼາຍໆຄວາມທ້າທາຍ ໃນການກຳຈັດບັນດາສິ່ງຂອງເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຢ່າງປອດໄພ ໂດຍບໍ່ສ້າງມົນລະພິດຕໍ່ກັບສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ກັບສຸຂະພາບຂອງມະນຸດ

ບັນຫາເຫຼົ່ານີ້ ເປັນພຽງສ່ວນນ້ອຍໆຂອງລັດຖະບານ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມມືພັດທະນາ ທີ່ກຳລັງຮັບມືຢູ່ ເທົ່ານັ້ນ ຕໍ່ກັບຄວາມຕ້ອງການຊົມໃຊ້ຜະລິດຕະພັນທີ່ກາຍເປັນຂີ້ເຫຍື້ອທາງການແພດເພີ່ມຂື້ນ. ດ້ວຍການທີ່ໄດ້ຮຽນຮູ້ຈາກປະສົບການຂອງ ສປ ຈີນ ທີ່ໄດ້ພັດທະນາ ແນວທາງໃນການຮັບມືກັບການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ 19 ໃນພາກພື້ນອາຊີ ແລະ ປາຊີຟິກ, ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອການພັດທະນາເອງ ກໍຈະໃຫ້ການສະໜັບສຸໜຸນທາງດ້ານວິຊາການໃຫ້ກັບ ສປປ ລາວ ເພື່ອປັບປຸງລະບົບການບຳບັດຂີ້ເຫຍື້ອທາງການແພດຈາກ ບັນດາໂຮງໝໍ, ສະໜັບສະໜຸນໃຫ້ຄວາມຮູ້ດ້ານການແພດສ່ວນບຸກຄົນ, ກຸ່ມຄົນທີ່ດ້ອຍໂອກາດ ແລະ ພາກສ່ວນອື່ນໆທີ່ສຳຄັນ ເພື່ອສົ່ງເສີມພັດທະນາຄວາມສາມາດຂອງພວກເຂົາໃນການຮັບມືຕໍ່ກັບການພະຍາດລະບາດດັ່ງກ່າວ.

ໃນຖານະທີ່ເປັນປະເທດທີ່ກຳລັງພັດທະນາທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນໂລກ, ສປ ຈີນແມ່ນຜູ້ໃຫ້ການສະໜັບສະໜຸນທີ່ເຂັ້ມແຂງ, ເປັນຜູ້ເຄື່ອນໄຫວທີ່ຕັ້ງໜ້າ ແລະ ເປັນຜູ້ປະກອບສ່ວນທີ່ສຳຄັນໃນໂຄງການຮ່ວມມືການຊ່ວຍເຫຼືອປະເທດທີ່ກຳລັງພັດທະນາ (South-South Cooperation). ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອການພັດທະນາ ມີຄວາມຮູ້ສຶກພາກພູມໃຈເປັນຢ່າງຍິ່ງ ທີ່ໄດ້ກາຍເປັນຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາ ຮ່ວມທັງ ສປ ຈີນ ແລະ ສປປ ລາວ ໃນການສະໜັບສະໜຸນ ເພື່ອ ພັດທະນາລະບົບການຈັດການຂີ້ເຫຍື້ອໃຫ້ດີຂື້ນ.

ໂຄງການສະໜັບສະໜຸນທີ່ກ່າວໄວ້ໃນຂ້າງເທິງແມ່ນ ການຮ່ວມມືລະຫວ່າງປະເທດທີ່ກຳລັງພັດທະນາ (South-South Cooperation), ເພື່ອສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃນການກຽມພ້ອມ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດໃນການຕອບຮັບ ໃນລະດັບເຂດອາຊີປາຊີຟິກ. ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອການພັດທະນາ ຮ່ວມກັບ ອົງການອະນາໄມໂລກປະຈຳ ສປປ ລາວ, ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ, ກະຊວງຖະແຫຼງຂ່າວ ແລະ ວັດທະນະທຳ ແລະ ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືຂອງ ສປ ຈີນ ແມ່ນໃຫ້ການສະໜັບສະໜຸນ, ແບ່ງປັນຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແລະ ການສື່ສານ ເພື່ອການປ້ອງກັນຕ້ານການລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ 19 ແລະ ການຮັບຂອງກຸ່ມຄົນທີ່ທຸກຍາກ ແລະ ດ້ອຍໂອກາດ ເພື່ອຮັບປະກັນວ່າ ພວກເຮົາທຸກໆຄົນ ພ້ອມກັນກ້າວໄປ ແລະ ສາມາດໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຢ່າງເທົ່າທຽມຈາກການໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອດັ່ງກ່າວ ເພື່ອໃຫ້ພວກເຂົາປອດໄພ ແລະ ມີສຸຂະພາບທີ່ດີ.