“ຫຼາຍກ່ວາເລື່ອງຂອງກາເຟທີ່ເຮົາອາດຄຶດບໍ່ເຖິງ”

ຫົວພັນ, ສປປ ລາວ (ມີນາ, 2022) – ຜູ້ປະສານງານອົງການ ສປຊ ປະຈຳ ສປປ ລາວ, ທ່ານນາງ ຊາຣາ ເຊເກນເນສ, ໄດ້ເດີນທາງໄປຢ້ຽມຢາມບັນດາຊຸມຊົນຜູ້ປູກກາເຟ ທີ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜຸນໂດຍ ອົງການ ສປຊ ເພື່ອຕ້ານຢາເສບຕິດ ແລະ ອາຊະຍາກຳ (UNODC) ຢູ່ແຂວງຫົວພັນ. ໂຄງການດັ່ງກ່າວເນັ້ນໜັກໃສ່ ສະຫະກອນວັນໃໝ່, ທີ່ປະກອບມີຊາວກະສິກອນຈຳນວນ 383 ຄອບຄົວ, ຜູ້ທີ່ເຂົ້າຮ່ວມໂຄງການນີ້ ເພື່ອໃຫ້ສາມາດສົ່ງເສີມຜົນປະໂຫຍດຂອງຕົນເອງໄດ້ດີຂຶ້ນ ແລະ ປູກກາເຟໄດ້ຍືນຍົງກວ່າເກົ່າ. ນອກຈາກໄດ້ຊື່ນຊົມທິວທັດຂອງພູຜາປ່າໄມ້ອັນສວຍງາມຂອງແຂວງຫົວພັນແລ້ວ, ຜູ້ປະສານງານ ພ້ອມດ້ວຍຄະນະຍັງໄດ້ຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບຫຼາຍສິ່ງຫຼາຍຢ່າງນອກເໜືອຈາກກາເຟ ແລະ ໂຄງການຂອງ UNODC ທີ່ຫຼາຍຄົນອາດຄຶດບໍ່ເຖິງ.

ການຕໍ່ຕ້ານການຜະລິດຝິ່ນ. ໃນວັນຈັນຕອນເຊົ້າ, ຜູ້ປະສານງານ ໄດ້ອອກເດີນທາງຮ່ວມກັບທີມງານຂອງ UNODC ເພື່ອຢ້ຽມຢາມບ້ານກະສິກຳຂອງ ສະຫະກອນວັນໃໝ່, ເຊິ່ງໃຊ້ເວລາຂັບລົດປະມານ 1 ຊົ່ວໂມງຈາກໂຕເມືອງຊຳເໜືອທີ່ສວຍງາມ. ຜູ້ຄຸ້ມຄອງໂຄງການຂອງ UNODC, ທ່ານ Erlend Audunson Falch, ໄດ້ອະທິບາຍວ່າຊາວກະສິກອນທ້ອງຖິ່ນໄດ້ເຮັດການປູກຝິ່ນໃນພາກພື້ນນີ້ມາເປັນເວລາຫຼາຍຊົ່ວອາຍຸຄົນແລ້ວ. ໜຶ່ງໃນຈຸດປະສົງຫຼັກຂອງໂຄງການ ແລະ ເປົ້າໝາຍຕົ້ນຕໍຂອງສະຫະກອນດັ່ງກ່າວແມ່ນການສົ່ງເສີມໃຫ້ມີການປູກກາເປັນພືດເສດຖະກິດທົດແທນ. ການປູກ, ການເກັບກ່ຽວ ແລະ ການແປຮູບກາເຟໃນທ້ອງຖິ່ນຈະຊ່ວຍໃຫ້ຊາວກະສິກອນມີລາຍຮັບທີ່ໝັ້ນຄົງ ແລະ ຍຸຕິທຳ. ໃນລະຫວ່າງການໂອ້ລົມລາຍລະອຽດກ່ຽວກັບລາຍຮັບຢູ່ນັ້ນ, ທ່ານ ໄຊພອນ, ໜຶ່ງໃນຊາວກະສິກອນທ້ອງຖິ່ນ, ໄດ້ອະທິບາຍຢ່າງພາກພູມໃຈວ່າພວກເຂົາ, ໃນຖານະສະມາຊິກຂອງ ສະຫະກອນວັນໃໝ່, ໄດ້ຮ່ວມກັນປູກກາເຟມາແລ້ວປະມານ 400 ເຮັກຕ້າ ແລະ ໄດ້ສົ່ງອອກເມັດກາເຟໄປແລ້ວເກືອບ 20 ໂຕນໃນປີ 2021 ໃຫ້ແກ່ ບໍລິສັດ Malongo ຂອງປະເທດຝຣັ່ງ.

ການສະໜັບສະໜຸນແຮງງານທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ການສະໜອງວຽກເຮັດງານທຳທີ່ມີຄຸນນະພາບ. ຢູ່ພື້ນທີ່ປູກກາເຟຂອງໂຄງການ, ຜູ້ປະສານງານ ແລະ ຄະນະຢ້ຽມຢາມໄດ້ມີໂອກາດຮູ້ຈັກກັບນັກກະເສດວິທະຍາຂອງ UNODC, ທ່ານນາງ ສົມພອນ ສິນໄຊປັນຍາ, ຜູ້ທີ່ມີຄວາມສາມາດໃນການນຳພາຊາວກະສິກອນທ້ອງຖິ່ນກະກຽມການປູກ ແລະ ການເກັບກ່ຽວຜົນຜະລິດ, ດຳເນີນຂັ້ນຕອນການແປຮູບ ແລະ ປະຕິບັດເງື່ອນໄຂທີ່ດີທີ່ສຸດໃນການເກັບຮັກສາເມັດກາເຟ ເພື່ອໃຫ້ສາມາດຜະລິດເປັນສິນຄ້າທີ່ມີຄຸນນະພາບສູງສຸດ ແລະ ໃຫ້ຄົບເງື່ອນໄຂການຄ້າຂາຍແບບຍຸຕິທຳ. ທ່ານນາງ ສົມພອນ ຈົບການສຶກສາໃນສາຂາກະເສດສາດຈາກ ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດລາວ ທີ່ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໃນປີ 2016 ແລະ ໄດ້ເຂົ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມສະໜັບສະໜຸນໂຄງການນັບຕັ້ງແຕ່ນັ້ນເປັນຕົ້ນມາ. ຕາມການຊີ້ນຳດ້ານວິຊາການ ແລະ ວິຊາຊີບຂອງຜູ້ກ່ຽວ, ທີມງານຜະລິດກາເຟຂອງບ້ານ, ຫຼັງຈາກລ້າງ, ສັ່ງນຳໜັກ ແລະ ລົງທະບຽນຈຳນວນຜົນຜະລິດທີ່ໄດ້ຈາກທີ່ດິນປູກກາເຟໃນແຕ່ລະຕອນແລ້ວ, ຍັງໄດ້ມີການຄັດກອງເມັດກາເຟທີ່ເກັບກ່ຽວໄດ້ ໂດຍອີງຕາມບັນດາເງື່ອນໄຂດ້ານການຄັດກອງຄຸນນະພາບ, ທີ່ລວມມີການສຶກສາສີ, ຂະໜາດ, ແລະ ຄວາມໜາແໜ້ນຂອງແຕ່ລະເມັດກາເຟ ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ກາເຟມີຄຸນນະພາບ ແລະ ມາດຕະຖານສູງຕາມທີ່ຕະຫຼາດ ເອີຣົບ ກຳນົດ. ມາຮອດປັດຈຸບັນ, ພາຍຫຼັງໄລຍະເວລາ 5 ປີຂອງການປູກກາເຟ, ການບຳລຸງຮັກສາຕົ້ນກາເຟໃຫ້ເຕີບໃຫຍ່, ແລະ ການແປຮູບຂັ້ນຕົ້ນ ແລະ ຂັ້ນທີສອງແລ້ວ, ຄາດວ່າໃນຊ່ວງປີ 2021/22 ຈະສາມາດເກັບກ່ຽວເມັດກາເຟຂຽວ ເພື່ອສົ່ງອອກໄດ້ຫຼາຍວ່າ 40 ໂຕນ, ເຊິ່ງເພີ່ມຂຶ້ນເປັນສອງເທົ່າຈາກຈຳນວນທີ່ເກັບກ່ຽວໄດ້ໃນຊ່ວງປີ 2020/21. ສິ່ງນີ້ໄດ້ສົ່ງຜົນໂດຍກົງເຮັດໃຫ້ບັນດາຄອບຄົວຊາວກະສິກອນມີລາຍຮັບທີ່ສູງຂຶ້ນ ພ້ອມທັງຍັງສ້າງຄວາມເປັນໄປໄດ້ໃນການລົງທຶນເພີ່ມຕື່ມເຂົ້າໃນສະຫະກອນດັ່ງກ່າວ. ໃນປັດຈຸບັນ,ສະຫະກອນວັນໃໝ່ ປະກອບມີ 383 ຄອບຄົວຈາກ 12 ບ້ານໃນ 4 ເມືອງ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ພາກຕາເວັນອອກວຽງເໜືອຂອງແຂວງຫົວພັນ, ໄດ້ວ່າຈ້າງພະນັກງານ 5 ຄົນ ແລະ ຍັງມີແຜນທີ່ຈະຮັບພະນັກງານທີ່ມີຄວາມສາມາດຕື່ມອີກໃນອະນາຄົດ.

ການອານຸລັກຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ. ໃນລະຫວ່າງການຢ້ຽມຢາມ, ທີມງານ ສປຊ ໄດ້ຮຽນຮູ້ວ່າການຜະລິດທິ່ເປັນມິດຕໍ່ທຳມະຊາດແມ່ນຈຸດປະສົງຫຼັກຂອງສະຫະກອນ. ຊາວກະສິກອນແມ່ນໄດ້ຮັບການຊີ້ນຳກ່ຽວກັບການກຳຈັດສັດຕູພືດ ແລະ ການເຮັດປຸ໋ຍແບບອິນຊີ, ແລະ ດຽວນີ້ແມ່ນພວມຢູ່ໃນຂັ້ນຕອນປ່ຽນຜ່ານໄປສູ່ການຜະລິດກາເຟແບບອິນຊີຢ່າງເຕັມຮູບແບບ.  ສະຫະກອນດັ່ງກ່າວມີເຈົ້າໜ້າປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມຂອງຕົນເອງ ຜູ້ທີ່ມີໜ້າທີ່ສືບຕໍ່ປັບປຸງພິມຂຽວດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ແກ່ອົງການຈັດຕັ້ງໃນທົ່ວຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າ. ນອກຈາກນັ້ນ, ປູ໋ຍໝັກ ແລະ ເນື້ອກາເຟໄດ້ກາຍມາເປັນອົງປະກອບພື້ນຖານໃຫ້ ສະຫະກອນວັນໃໝ່ ໃນການເຮັດປຸ໋ຍຊີວະພາບ, ເຊິ່ງຖືກນຳໃຊ້ເພື່ອເລັ່ງການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງຕົ້ນກາເຟ; ຍັງມີການປູກພືດເສດຖະກິດອື່ນໆທີ່ມີຢູ່ໃນທ້ອງຖິ່ນ, ເຊັ່ນຕົ້ນໄມ້ໃຫ້ໝາກປະເພດຢືນຕົ້ນ ແລະ ລົ້້ມລຸກ, ແຊກໄປກັບຕົ້ນກາເຟ ເພື່ອສ້າງຄວາມອຸດົມສົມບູນເພີ່ມຕື່ມໃຫ້ກັບດິນ ແລະ ຊາວກະສິກອນຍັງໄດ້ຮັບປະກັນວ່າຈະບໍ່ມີສານເຄມີ ແລະ ສານພິດຈາກຢາປາບສັດຕູພືດຕົກຄ້າງໃນລະບົບນ້ຳຢ່າງແນ່ນອນ. ສະຫະກອນດັ່ງກ່າວ, ໃນປັດຈຸບັນ, ຍັງໄດ້ສະແຫວງຫາຊ່ອງທາງໃນການໄດ້ຮັບໃບຢັ້ງຢືນດ້ານການຜະລິດອິນຊີ ທີ່ຈະຊ່ວຍຍົກສູງສະຖານະໃຫ້ແກ່ຜົນຜະລິດຂອງຕົນ ເພື່ອໃຫ້ຕອບສະໜອງໄດ້ຕາມເງື່ອນໄຂຂອງຕະຫຼາດກາເຟລະດັບສູງຂອງ ເອີຣົບ.

ການເສີມສ້າງຄວາມສາມັກຄີ ແລະ ການຍົກສູງບົດບາດໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງ. ຫຼັງຈາກຮຽນຮູ້ຫຼາກຫຼາຍມຸມກ່ຽວກັບການປູກກາເຟແລ້ວ, ຄະນະຢ້ຽມຢາມກໍ່ໄດ້ເດີນທາງກັບເມືອງຊຳເໜືອ ເພື່ອພົບປະກັບຄະນະບໍລິຫານງານຂອງ ສະຫະກອນວັນໃໝ່ ທີ່ຫ້ອງການປະຈຳທ້ອງຖິ່ນ. ຜູ້ບໍລິຫານ, ທ່ານ ຕີ ຢ້າງ, ໄດ້ອະທິບາຍກ່ຽວກັບການຂະຫຍາຍໂຕຂອງສະຫະກອນນັບຕັ້ງແຕ່ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນປີ 2019 ພ້ອມທັງແຜນການເສີມຂະຫຍາຍໃນອະນາຄົດ. ອົງປະກອບສຳຄັນຂອງໂຄງການນີ້ແມ່ນເພື່ອເສີມສ້າງຄວາມກົມກຽວກັນໃນຊຸມຊົນ ແລະ ຊຸກຍູ້ໃຫ້ເກີດການແບ່ງປັນຄວາມຮູ້. ໃນປັດຈຸບັນ, ເຖິງແມ່ນວ່າຈະມີພຽງແຕ່ 383 ຄອບຄົວ ທີ່ເປັນພາກສ່ວນຫຼັກຂອງສະຫະກອນ, ແຕ່ໃນລະຫວ່າງການຢ້ຽມຢາມນີ້ ກໍ່ໄດ້ມີການໂອ້ລົມກັບອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ເພື່ອຂະຫຍາຍພື້ນທີ່ປູກກາເຟອອກຕື່ມອີກ 400 ເຮັກຕ້າ, ເຊິ່ງຈະຊ່ວຍສ້າງຜົນປະໂຫຍດໃຫ້ແກ່ອີກ 400 ຄອບຄົວໃນເຂດບ້ານທີ່ຢູ່ຫ່າງໄກສອກຫຼີກຕື່ມອີກ. ນອກຈາກນັ້ນ,ວັນໃໝ່ ຍັງຕ້ອງການເສີມສ້າງການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງແມ່ຍິງ. ສະຫະກອນດັ່ງກ່າວໄດ້ມີການສ້າງຕັ້ງເຄືອຂ່າຍແມ່ຍິງຂຶ້ນຮ່ວມກັບສະມາຊິກ 12 ທ່ານທີ່ຖືກຮັບເລືອກ. ເຄືອຂ່າຍດັ່ງກ່າວແນໃສ່ສະໜັບສະໜຸນໃຫ້ແມ່ຍິງເປັນຜູ້ນຳ ໂດຍຜ່ານການຝຶກອົບຮົມແບບເລິກເຊິ່ງກ່ຽວກັບການປູກກາເຟເປັນສິນຄ້າ ແລະ ການຂາຍ. ໃນຕອນທ້າຍຂອງການນຳສະເໜີ, ຄະນະຢ້ຽມຢາມໄດ້ທົດລອງຊິມກາເຟທີ່ຜະລິດໂດຍ ວັນໃໝ່  ເຊິ່ງກໍ່ສາມາດສຳຜັດໄດ້ທັນທີເຖິງຄູນນະພາບຂອງເມັດກາເຟ ແລະ ຄວາມສຳເລັດໃນອະນາຄົດຂອງສະຫະກອນດັ່ງກ່າວ. ນອກນັ້ນ, ຄະນະຢ້ຽມຢາມຍັງໄດ້ເດີນທາງຂຶ້ນພູໄລຍະສັ້ນ ເພື່ອໄປຊົມພື້ນທີ່ທີ່ຈະສ້າງຫ້ອງການຫຼັງໃໝ່ທີ່ໃຫຍ່ກວ່າເກົ່າ, ໂຮງງານແປຮູບ ແລະ ສາງເກັບຮັກສາຜົນຜະລິດ ທີ່ຈະຖືກນຳໃຊ້ເປັນຫ້ອງວາງສະຜະລິດຕະພັນ ລວມທັງຮ້ານກາເຟນຳອີກ.

ການເຮັດວຽກຢ່າງໃກ້ຊິດກັບລັດຖະບານທ້ອງຖິ່ນ. ຫຼັງຈາກພັກຜ່ອນເຕັມທີ່ແລ້ວ - ເຖິງແມ່ນວ່າຈະໄດ້ຊິມກາເຟໃນມື້ທີ່ຜ່ານມາກໍ່ຕາມ - ທ່ານນາງ ຊາຣາ ເຊເກນເນສ ແລະ ທີມງານຂອງ UNODC ກໍ່ໄດ້ເຂົ້າພົບປະກັບ ເຈົ້າແຂວງແຂວງຫົວພັນ, ພະນະທ່ານ ວັນໄຊ ແພງຊຸມມາ. ທ່ານເຈົ້າແຂວງໄດ້ເນັ້ນໜັກເຖິງບັນຫາທີ່ສະທ້ອນໄວ້ໃນ ວາລະແຫ່ງຊາດ ກໍ່ຄືການປາບປາມຢາເສບຕິດ ທີ່ເປັນບຸລິມະສິດຂອງ ລັດຖະບານ ສປປ ລາວ. ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງລັດຖະບານ, ແຂວງຫົວພັນໄດ້ໃຫ້ການສະໜັບສະໜຸນຢ່າງກວ້າງຂວາງຕໍ່ກັບໂຄງການດັ່ງກ່າວມາຕັ້ງແຕ່ເລີ່ມຕົ້ນ ແລະ ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ກໍ່ໄດ້ຕັດສິນໃຈຈັດສັນທີ່ດິນເພີ່ມຕື່ມໃຫ້ແກ່ ສະຫະກອນວັນໃໝ່ ເພື່ອໃຫ້ສະມາຊິກສາມາດສ້າງຫ້ອງການ ແລະ ໂຮງງານແປຮູບຂອງພວກເຂົາເອງ, ໂດຍຜ່ານການສະໜັບສະໜຸນຈາກໂຄງການ. ສິ່ງນີ້ຈະຊ່ວຍໃຫ້ສະຫະກອນສາມາດຄວບຄຸມຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າທັງໝົດໄປຈົນເຖິງຂັ້ນຕອນການສົ່ງອອກກາເຟໄດ້ຢ່າງເປັນອິດສະຫຼະ ແລະ ຍືນຍົງ.

ຄວາມຍືນຍົງ ແລະ ຄວາມເປັນເຈົ້າການຂອງທ້ອງຖິ່ນ. ໄລຍະການສະໜັບສະໜຸນຂອງ UNODC, ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້, ໄດ້ຖືກຂະຫຍາຍອອກໄປຈົນເຖິງເດືອນທັນວາ 2023 ໂດຍອີງຕາມງົບປະມານທີ່ມີຢູ່, ເພື່ອແນໃສ່ສືບຕໍ່ສະໜັບສະໜຸນຄວາມພະຍາຍາມຂອງທ້ອງຖິ່ນໄປຈົນເຖິງຢ່າງໜ້ອຍປີ 2025. ໃນໄລຍະຍາວ, ຄາດໝາຍວ່າ ສະຫະກອນວັນໃໝ່ ຈະສາມາດດຳເນີນການໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງໃນທີ່ສຸດ. ການລົງນາມໃນຂໍ້ຕົກລົງຮ່ວມມືດ້ານການຄ້າໄລຍະຍາວຮ່ວມກັບ ບໍລິສັດຜະລິດກາເຟ Malongo ຂອງປະເທດຝຣັ່ງ ໃນເດືອນເມສາປີທີ່ຜ່ານມາ ແມ່ນຖືເປັນບາດກ້າວສຳຄັນໄປສູ່ການມີອິດສະຫຼະພາບດ້ານການເງິນ. ຍັງໄດ້ມີການນຳສະເໜີອີກຫຼາກຫຼາຍແນວຄິດກ່ຽວກັບຄວາມຍືນຍົງໃນໄລຍະຍາວ ພາຍໃຕ້ສະພາບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ. ນອກນັ້ນກໍ່ໄດ້ມີການຈັດກອງປະຊຸມວ່າດ້ວຍການເຄື່ອນໄຫວ, ການຫຼຸດຜ່ອນ ແລະ ການປັບໂຕຕໍ່ສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ເພື່ອປຶກສາຫາລືກັນດ້ານການຮັບປະກັນການຂະຫຍາຍທີ່ດິນປູກກາເຟໃນແຂວງໃຫ້ໄດ້ຢ່າງສວຍງາມ. ຈົນກວ່າແຜນການນີ້ຈະສຳເລັດ, ທີມງານທີ່ຫ້າວຫັນຂອງ UNODC ຈະຍັງຄົງສືບຕໍ່ມີສ່ວນຮ່ວມຢ່າງສະໜິດແໜ້ນກັບສະຫະກອນດັ່ງກ່າວ.

ຜູ້ປະສານງານ ແລະ ຄະນະຢ້ຽມຢາມໄດ້ເດີນທາງກັບສູ່ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ພ້ອມດ້ວຍຄວາມປະທັບໃຈອັນໃໝ່ກ່ຽວກັບໂຄງການ ແລະ ມຸມມອງອື່ນໆ ທີ່ລວມໄປເຖິງການປາບປາມຢາເສບຕິດ ເຊິ່ງເປັນວຽກງານຕົ້ນຕໍທີ່ຊ່ວຍສະໜັບສະໜຸນຂໍ້ລິເລີ່ມດ້ານການພັດທະນາທາງເລືອກໃຫ້ແກ່ຊຸມຊົນ, ເສດຖະກິດທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ຕະຫຼາດແຮງງານ, ການຄ້າ ແລະ ຕ່ອງໂສ້ມຸນຄ່າ, ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ການຍົກສູງບົດບາດໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງ ເຊິ່ງເປັນວຽກງານແກນກາງຂອງສະຫະກອນໃນຊຸມຊົມ ທີ່ຖືກສ້າງຂຶ້ນບົນພື້ນຖານຂອງຄວາມສາມັກຄີ ແລະ ຄວາມກົມກຽວກັນໃນສັງຄົມ, ແລະ ການວ່າຈ້າງແຮງງານທີ່ມີທັກສະຕ່າງໆ, ເຊັ່ນ: ບັນຊີ, ຊັບພະຍາກອນມະນຸດ, ການຕະຫຼາດ, ການຄຸ້ມຄອງ, ການຂົນສົ່ງ ແລະ ໂລຊີສຕິກ, ແລະ ອື່ນໆ. ຄວາມມຸ້ງໝັ້ນຂອງທີມງານ UNODC, ພະນັກງານຂອງ ສະຫະກອນວັນໃໝ່  ແລະ ຄອບຄົວຊາວກະສິກອນໄດ້ກາຍມາເປັນແຮງບັນດານໃຈ ແລະ ໂຕຢ່າງທີ່ດີໃຫ້ແກ່ຂໍ້ລິເລີ່ມອື່ນໆໃນ ສປປ ລາວ.