ປົກປ້ອງສຸຂະພາບ ແລະສິດທິຂອງແມ່ຍິງ ໄວໜຸ່ມ ແລະ ເດັກນ້ອຍໃນຊ່ວງໂຄວິດ

ໝາຍເຫດ: ນີ້ເປັນເລື່ອງທີ່ສ້າງຂຶ້ນມາຈາກປະສົບການຊີວິດຈິງຂອງແມ່ຍິງຫຼາຍຄົນ. ລາຍລະອຽດຂອງຊື່ບຸກຄົນ ແລະ ພູມສັນຖານແມ່ນໄດ້ມີການດັດແປງ.

“ເຈົ້າຮູ້ຢາກເລື່ອງຂອງຂ້ອຍບໍ່? ມັນເປັນເລື່ອງລາວທີ່ຂ້ອຍໄດ້ໄປພົບເຈິກັບບາງສິ່ງທີ່ປ່ຽນຊີວິດຂ້ອຍ ມັນຊ່ວຍໃຫ້ຂ້ອຍຮູ້ສຶກດີຂຶ້ນ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຄົນທີ່ຢ່າງເຂົ້າມາໃນຊີວິດຂອງຂ້ອຍ ຮັບຟັງ ແລະສະໜັບສະໜຸນຂ້ອຍ” ຄຳເວົ້າຂອງອານົງຄົນເຈັບໄວໜຸ່ມທີ່ໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມສຸກສາລາຢູ່ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ເຊິ່ງອົງການ UNICEF ແລະ UNFPA ທີ່ໄດ້ສະໜັບສະໜຸນຫ້ອງການສາທາລະນະສຸກ ຂອງແຂວງສະຫວັນນະເຂດ  ເພື່ອດຳເນີນໂຄງການປົກປ້ອງສຸຂະພາບຈະເລີນພັນແລະສິດທິຂອງແມ່ຍິງ ແລະເດັກຍິງ.

ໃນແຜນການຮ່ວມມືຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ WHO, UNFPA, UNICEF ແລະຄູ່ຮ່ວມມືສະຖານ ທູດລຸກຊຳບວກ ຮ່ວມກັບກະຊວງສາທາລະນະສຸກເພື່ອປັບປຸງຄຸນະພາບຂອງສຸຂະພາບແມ່ຍິງເດັກເກີດ ໃໝ່ ເດັກນ້ອຍ ແລະ ໄວໜຸ່ມໃນສປປລາວໂດຍການສະໜັບສະໜຸນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດການຈະເລີນພັນ ແຫ່ງຊາດ,ແມ່ ,ເດັກເກີດໃໝ່,ແຜນຍຸດທະສາດແລະແຜນປະຕິບັດງານດ້ານສຸຂະພາບຂອງເດັກໃນປີ 2016-2025.

ອານົງແມ່ນມີອາຍຸ20ປີ,ລາວໄດ້ປະສົບບັນຫາສຸຂະພາບແລະຄວາມກັງວົນຢ່າງໜັກໃນຊ່ວງການລະ ບາດຂອງໂຄວິດ19. “ຂ້ອຍໄດ້ຢູ່ອາໄສນຳຜູ້ຊາຍ ແລະສິ່ງນີ້ມັນລຳບາກໃຈສຳລັບຂ້ອຍ” ຜູ້ຊາຍຄົນນັ້ນໄດ້ບັງຄັບໃຫ້ຂ້ອຍໄປມີຄວາມສຳພັນໃກ້ຊິດກັບລາວ .ຫລັງຈາກການປິດລ້ອມໃນຊ່ວງໂຄ ວິດລາວກໍໄດ້ໄປມີຄວາມສຳພັນກັບຄົນອື່ນໃນຂະນະທີ່ລາວຍັງຄົບຢູ່ກັບຂ້ອຍຢູ່.ຂ້ອຍຍອມທີ່ຈະມິດກັບ ສະຖານະການນີ້ແລະເກັບຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ເຈັບປວດນີ້ຄົນດຽວ.ແລະຂ້ອຍກໍບໍ່ໄດ້ຮັບການປ້ອງກັນຈາກ ການຕິດເຊື້ອທາງເພດສຳພັນ.

ອານົງຮູ້ສຶກບໍ່ສະບາຍແລະສິ້ນຫວັງກັບຊີວິດ.ລາວຮູ້ວ່ານະປັດຈຸບັນກັບສະພາບການໂຄວິດເປັນສາເຫດໃຫ້ລະບົບສາທາລະນະສຸກແມ່ວຽກລົ້ນມື ,ຜູ້ໃຫ້ບໍລິການດ້ານສາທາລະນະສຸກ ແລະ ບຸກຄະລາກອນແມ່ນໄດ້ເນັ້ນໜັກໄປສູ່ການບໍລິການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບໂຄວິດ19. ການຢຸດສະຫງັກຂອງລະບົບຕ້ອງໂສ້ການສະໜອງທົ່ວໂລກ ກຳລັງທຳລາຍສິດທິທາງເພດ ແລະການຈະເລີນພັນ ຂອງໄວໜຸ່ມ ໂດຍສະເພາະກຸ່ມທີ່ມີຄວາມສ່ຽງເຊັ່ນ: ກຸ່ມທີ່ອາໄສຢູ່ໃນເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ ,ກຸ່ມທີ່ມີການສຶກສາບໍ່ສູງ, ແລະກຸ່ມຫຼາກຫຼາຍທາງເພດ, ກຸ່ມທີ່ມີຄວາມຮຸນແຮງ ແລະຄວາມກົດດັນໃນບ້ານເຊັ່ນກັບ ອານົງຜູ້ທີ່ມິດງຽບ ແລະເບາະບາງ.

ໂຄງການຮ່ວມ ຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດຍັງສະໜັບສະໜູນ ການບໍລິການເຜີຍແຜ່ສຸຂະພາບໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງແລະເດັກນ້ອຍທີ່ອາໄສຢູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກແລະເຂດທີ່ທຸລະກັນດານ.ບັນດາຄອບຄົວທີ່ອາໄສຢູ່ເຂດຊົນນະບົດອາດຈະບໍ່ສາມາດ ເຂົ້າເຖິງສຸກສາລາທີ່ໃກ້ບ້ານຢ່າງສະດວກໄດ້, ບ່ອນທີ່ສາມາດຕິດຕາມກວດກາສຸຂະພາບຂອງເດັກນ້ອຍ, ແລະໄດ້ຮັບການບໍລິການທີ່ຈຳເປັນເຊັ່ນການສັກຢາປ້ອງກັນພະຍາດ, ການຕິດຕາມການຈະເລີນເຕີບໂຕແລະການເສີມອາຫານຈຸລິນຊີຢ່າງເປັນປະຈຳ. ທີມງານເຜີຍແຜ່ໄດ້ໃຫ້ບໍລິການເຫຼົ່ານີ້ໄປສູ່ບ້ານທີ່ຢູ່ຫ່າງໄກສອກຫຼີກທຸກໆ 3 ເດືອນ ເຊິ່ງແມ່ຍິງໄດ້ຮັບຄຳແນະນຳ ແລະການວາງແຜນຄອບຄົວ, ແມ່ຍິງຖືພາໄດ້ມີການກວດສຸຂະພາບກ່ອນເກີດ, ເດັກນ້ອຍໄດ້ຮັບການສັກຢາປ້ອງກັນ,ໄດ້ວັດແທກ ນ້ຳໜັກ,ລວງສູງ ແລະການຈະເລີນເຕີບໃຫຍ່, ແລະແມ່ກໍໄດ້ຮຽນຮູ້ວິທີການກະກຽມອາຫານທີ່ມີສານອາຫານສຳລັບລູກຂອງພວກເຂົາ.

ແຜນງານຮ່ວມຂອງສະຫະປະຊາຊາດມີຈຸດປະສົງເພື່ອສະໜັບສະໜູນການບໍລິການຂອງລັດຖະບານ ເຊິ່ງກວມເອົາສິດທິຕ່າງໆຢ່າງກວ້າງຂວາງໃນການຮັບໃຊ້ເພື່ອສົ່ງເສີມແລະປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດພາຍໃຕ້ສປປລາວທີ່ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາຕໍ່ຖະແຫຼງການສາກົນກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ, ສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍການລົບລ້າງທຸກຮູບການຈຳແນກຕໍ່ແມ່ຍິງ, ຄະນະກຳມະການ ຂອງສິດຂອງກອງປະຊຸມເດັກແລະສາກົນກ່ຽວກັບປະຊາກອນແລະໂຄງການພັດທະນາຂອງກິດຈະກຳ.

“ຂ້ອຍໄດ້ພົບເຫັນໃບປິວທີ່ແຈກຢາຍຢູ່ໃນແຖວບ້ານຂອງຂ້ອຍ ໃນນັ້ນມັນບອກວ່າມີການບໍລິການຂອງລັດຖະບານທີ່ສະໜັບສະໜູນໂດຍອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ສຳລັບແມ່ຍິງແລະເດັກນ້ອຍ, ທີ່ເຄົາລົບຄວາມຕ້ອງການ, ການປົກປ້ອງແລະຄວາມເປັນສ່ວນຕົວຂອງພວກເຮົາ. ຂ້ອຍມີຄວາມສົນໃຈ ດັ່ງນັ້ນຂ້ອຍຈຶ່ງໄປທີ່ຄລີນິກທີ່ກ່າວໃນໃບປິວແລະຊີວິດຂອງຂ້ອຍກໍໄດ້ປ່ຽນນັບແຕ່ມື້ນັ້ນໄປ. ຂ້ອຍໄດ້ເຂົ້າໄປຢູ່ໃນຫ້ອງພິເສດ,ສ່ວນຜູ້ໃຫ້ບໍລິການດ້ານສຸຂະພາບແມ່ນໄດ້ເບິ່ງແຍງຂ້ອຍດີຫຼາຍ, ຂ້ອຍມີຄວາມໝັ້ນໃຈແລະກ້າທີ່ຈະເລົ່າ, ລາວຮັບຟັງແລະໃຫ້ການປິ່ນປົວກັບຂ້ອຍແລະບອກໃຫ້ຂ້ອຍກັບມາອີກ. ນອກຈາກນັ້ນແລ້ວຂ້ອຍກໍຍັງມີເບີໂທລະສັບທີ່ຈະໂທຫາໄດ້ທຸກເວລາ ຖ້າຂ້ອຍຮູ້ສຶກບໍ່ສະບາຍໃຈ. ນັບຕັ້ງແຕ່ມື້ນັ້ນ, ຂ້ອຍຮູ້ສຶກວ່າຂ້ອຍໄດ້ພົບກັບຄອບຄົວໃໝ່ ຄອບຄົວທີ່ສາມາດໃຫ້ຂໍ້ມູນ ແລະໃຫ້ຄຳປຶກສາໃຫ້ຂ້ອຍ. ທຸກທ່ານອາດຈະບໍ່ສາມາດຈິນຕະນາການເຖິງຜົນທີ່ຂ້ອຍໄດ້ຮັບ ແລະຄວາມປ່ຽນແປງຂອງການສະໜັບສະໜູນ ດັ່ງກ່າວຕໍ່ໄວໜຸ່ມຍິງ ຄືກັບຂ້ອຍ, ຜູ້ທີ່ອາໄສຢູ່ໃນສະພາບທີ່ຢ້ານຕໍ່ການຕັດສິນຂອງສັງຄົມ. ຂ້າພະເຈົ້າຫວັງວ່າບັນດາໂຄງການນີ້ຖືກຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢູ່ຫຼາຍແຫ່ງ”, ກ່າວໂດຍອານົງ.

ພາຍໃຕ້ແຜນງານຮ່ວມ, UNFPA ເສີມສ້າງຂີດຄວາມສາມາດຂອງຜູ້ໃຫ້ບໍລິການດ້ານສຸຂະພາບໃນການໃຫ້ບໍລິການໄວໜຸ່ມ ແລະການບໍລິການທີ່ເປັນມິດກັບໄວໜຸ່ມ ໂດຍອີງໃສ່ມາດຕະຖານສາກົນ, ພ້ອມດ້ວຍປື້ມຄູ່ມືເພື່ອຍົກສູງຄຸນນະພາບການບໍລິການໃຫ້ແກ່ຊາວໜຸ່ມ ແລະແມ່ຍິງ. ອົງການ UNICEF ແລະ UNFPA ເຮັດວຽກຢ່າງໃກ້ຊິດກັບ ອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ, ອົງການ NGO, CSOs, ແລະມີສ່ວນຮ່ວມໃນຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ, ລວມທັງແມ່ຍິງແລະຊາວໜຸ່ມໃນເຂດຊົນນະບົດ ໃນການຕອບສະໜອງແລະຟື້ນຟູ. ການມີສ່ວນຮ່ວມໃນຊຸມຊົນ ໄວໜຸ່ມຍິງ ແລະ ເດັກນ້ອຍແມ່ນໜຶ່ງໃນຫຼັກການດ້ານສິດທິມະນຸດເພື່ອໃຫ້ການບໍລິການທີ່ສາມາດຕອບສະໜອງ ແລະປົກປ້ອງກຽດສັກສີແລະຄວາມເປັນສ່ວນຕົວຂອງລູກຄ້າ. ແຜນງານຮ່ວມກັນສະໜອງຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການບໍລິການທີ່ມີຢູ່ເພື່ອສົ່ງເສີມຊາວໜຸ່ມ ແລະແມ່ຍິງໃຫ້ໃຫ້ຮູ້ເຖິງການໃຊ້ການບໍລິການ,ໃຫຄຳປຶກສາດ້ານສຸຂະພາບແລະຈິດໃຈ.

ຄົງຫອມ ນັກອາສາສະ ໝັກຈາກສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວນຳພາກິດຈະກຳເຜີຍແຜ່ຢູ່ບ້ານດົງບາງແຂວງສະຫວັນນະເຂດກ່າວວ່າ “ຂ້ອຍໄດ້ເຫັນການປ່ຽນແປງຫຼາຍຢ່າງໃນເດັກນ້ອຍບ້ານດົງບາງ”. “ກ່ອນຫນ້ານີ້ ຂ້ອຍໄດ້ເຫັນເດັກນ້ອຍຫຼາຍຄົນທີ່ບໍ່ໄດ້ກິນອາຫານທີ່ດີແລະເປັນພະຍາດຖອກທ້ອງ, ແຕ່ປະຈຸບັນນີ້ເດັກນ້ອຍໃນໜູ່ບ້ານກໍເຕີບໃຫຍ່ດີໂດຍທີ່ເປັນພະຍາດໜ້ອຍລົງ.”

ການບໍ່ປ່ອຍປະໃຫ້ຜູ້ໃດຢູ່ເບື້ອງຫຼັງແມ່ນຈຸດໃຈກາງຂອງຄວາມພະຍາຍາມຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດໃນສປປລາວໃນການສະ ໜັບສະໜູນວຽກງານບຸລິມະສິດຂອງລັດຖະບານ. ຄຳແນະນຳຂອງ UPR ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບສຸຂະພາບແມ່, ອັດຕາການຕາຍຂອງເດັກແລະສຸຂະພາບທາງເພດແມ່ນໄດ້ຮັບການຍອມຮັບຈາກລັດຖະບານລາວ. ຄວາມເປັນເຈົ້າການແຫ່ງຊາດຂອງສິ່ງທ້າທາຍເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນສູງ, ສປປລາວແມ່ນ ໜຶ່ງໃນຫນ້ອຍປະເທດທີ່ໄດ້ຮັບຮູ້ເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດດ້ານສຸຂະພາບຂອງແມ່. ຄຳໝັ້ນສັນຍານີ້ຈະສືບຕໍ່ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງເພື່ອໃຫ້ສິດທິຂອງແມ່ຍິງແລະເດັກຍິງໃນການເຂົ້າເຖິງການເບິ່ງແຍງແມ່ແລະເດັກເກີດໃໝ່; ສຸຂະພາບທາງເພດແລະອະໄວຍະວະສືບພັນແລະສິດໂດຍຜ່ານການເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນຂ່າວສານແລະການສຶກສາ; ວິທີການສົ່ງຕໍ່ທີ່ມີປະສິດຕິຜົນ; ແລະການຄຸມກຳເນີດ, ແມ່ນສິ່ງຈຳເປັນເພື່ອຕອບສະໜອງເປົ້າໝາຍຂອງຊາດ.

ດາວັນ ທີ່ຖືພາໄດ້6ເດືອນແລະໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມຟັງການເຜີຍແຜ່ທີ່ນຳໂດຍ ຄອງຫົມ ຢ່າງເປັນປະຈຳ. ດ້ວຍຂໍ້ມູນທີ່ລາວໄດ້ຮັບຟັງ, ລາວຮູ້ວິທີທີ່ຈະເບິ່ງແຍງຕົນເອງໃຫ້ດີແລະ ການເລີ່ມຕົ້ນທີ່ດູແລລູກຂອງລາວ. ລາວໝັ້ນໃຈວ່າຖ້າລາວເຮັດຕາມຄຳແນະນຳ ແລະໄດ້ຮັບການສະ ໜັບສະໜູນແບບນີ້ຕະຫຼອດ, ການຖືພາຄັ້ງໃໝ່ຂອງລາວກໍຈະປອດໄພແລະມີສຸຂະພາບດີທັງແມ່ແລະເດັກ.

“ຂ້ອຍຈະເຮັດຕາມຄຳແນະນຳຈາກພະນັກງານສາທາລະນະສຸກແລະຈະລ້ຽງລູກດ້ວຍນົມແມ່ຢ່າງດຽວໃນໄລຍະ 6 ເດືອນທຳອິດແລະຫຼັງຈາກນັ້ນກໍຈະແນະນຳອາຫານອື່ນໆເມື່ອລູກຂອງຂ້ອຍໃຫຍ່ຂື້ນ.”

ບັນດາໂຄງການຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດເຮັດວຽກເພື່ອຮັບປະກັນການບໍລິການຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງແລະຄວາມພ້ອມໃຫ້ທຸກຄົນໂດຍບໍ່ມີການຈຳແນກຫຼືຍົກເວັ້ນ. ສິ່ງນີ້ສະແດງອອກໃນແຜນການຕອບໂຕ້ດ້ານເສດຖະກິດ - ສັງຄົມຂອງສປປລາວ.

---

ອົງການ UNFPA, ອົງການສາທາລະນະສຸກທາງເພດແລະການຈະເລີນພັນຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດເຮັດວຽກຢູ່ໃນຫລາຍກວ່າ 150 ປະເທດ, ລວມທັງສປປລາວ, ເພື່ອບັນລຸການຕາຍຂອງແມ່ເປັນສູນ,ມີການວາງແຜນຄອບຄົວ, ແລະບໍ່ມີຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດແລະການປະຕິບັດທີ່ເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ແມ່ຍິງແລະເດັກຍິງ.

• For more information, please contact: Ms. Siriphone Sakulku, UNFPA SRH Programme Coordinator, ssakulku@unfpa.org.

ອົງການຢູນິເຊັບເຮັດວຽກໃນຫຼາຍສະຖານທີ່,ທີ່ທຸລະກັນດານທີ່ສຸດໃນໂລກເພື່ອເຂົ້າເຖິງເດັກນ້ອຍທີ່ດ້ອຍໂອກາດທີ່ສຸດໃນໂລກ. ໃນທົ່ວ190ປະເທດແລະເຂດແຄວ້ນ,ພວກເຮົາເຮັດວຽກເພື່ອເດັກນ້ອຍທຸກຄົນ, ທຸກແຫ່ງຫົນ, ເພື່ອສ້າງໂລກທີ່ດີຂື້ນ ສຳລັບທຸກຄົນ.

• For more information about UNICEF and its work for children, visit www.unicef.org.
• Follow UNICEF on Twitter and Facebook.